در مناطق معتدلی همچون ایران، تحمل به تنش یخ زدگی، یکی از عوامل موفقیت گیاهان در کشت پاییزه است. بنابراین ارزیابی تحمل به تنش یخ زدگی گیاهان زراعی و علف های هرز رایج آنها، ضمن دستیابی به اطلاعاتی در خصوص توان رقابتی آنها در این شرایط، سبب کسب اطلاعات مناسبی در زمینه مدیریت علف های هرز خواهد شد. به همین منظور، آزمایشی در پاییز سال 1331 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. گندم رقم پیشگام و توده بومی قزل خوشه و علفهای هرز جودره و چاودار وحشی، گیاهان مورد مطالعه بودند که در شرایط طبیعی، تا مرحله - دو برگ حقیقی رشد یافتند و سپس در معرض دماهای مورد نظر )دماهای مثبت چهار، صفر، منفی چهار، منفی هشت، 12 -11 و 21 - درجه سانتیگراد( قرار گرفتند. نتایج نشان داد که درصد نشت الکترولیت ها با کاهش دما از منفی هشت درجه ، سانتیگراد شروع به افزایش کرد و در دمای 21 - درجه سانتیگراد به حداکثر میزان خود رسید. درحالی که تمام گیاهان تا دمای 12 - درجه سانتیگراد، بقای 111 درصدی خود را حفظ کردند، بقای جودره در این دما، 31 درصد کاهش یافت. میزان بالای 50suLT جودره و در نتیجه کاهش سریعتر بقای این گیاه، حساسیت بیشتر این گیاه به دماهای یخ زدگی را نسبت به سایر گیاهان تأیید کرد. در دمای 12 - درجه سانتیگراد، علف هرز جودره با کاهش وزن خشک بیشتری در مقایسه با سایر گیاهان مواجه شد که با توجه به 50RDMT بالا، حساسیت بیشتر این گیاه به دماهای یخ زدگی را نشان داد، درحالی که چاودار وحشی به همراه گندم )رقم پیشگام و توده قزل خوشه(، 50RDMT کمتری داشتند و این موضوع نشان دهنده توان بالای رقابتی چاودار وحشی در شرایط تنش یخ زدگی بود . بین درصد نشت الکترولیت ها و درصد بقاء و همچنین درصد بقاء و 50suLT ، همبستگی -1/ منفی و معنی داری )به ترتیب * 33 r= -1/ و ** 33 r= ( مشاهده شد؛ بنابراین و بر اساس نتایج آزمایش حاضر، اولویت مدیریت علف های هرز در مناطقی با شرایط اقلیمی سرد، با چاودار وحشی است.

کلمات کلیدی