یکی از روش هایی که در زمینه های مختلف علمی استفاده شده و می تواند فرآیند پیچیده بارش–رواناب را شبیه سازی کند، استفاده از مدل های هیدرولوژیکی است. هدف این مقاله به بررسی کارایی الگوریتم بهینه ساز واسنجی خودکار تکامل رقابتی جامعدر واسنجی پارامترهای دو مدل یکپارچه و مفهومی بارش-رواناب AWBMو SimHydدر شبیه سازی رواناب با تمرکز بر حوضه معرف امامه پرداخته شده است. در هر دو مدل مورد استفاده محدوده تغییر پارامترها زیاد است، در نتیجه با توجه به دشواری واسنجی با روش های مبتنی بر سعی و خطا و استفاده از روش های بهینه سازی به منظور واسنجی خودکار مدل های هیدرولوژیکی مطرح است. عملکرد مناسب مدل به نحوه واسنجی پارامترهای آن به منظور تطابق هر چه بیشتر بین نتایج شبیه سازی شده توسط مدل با داده های مشاهداتی بستگی دارد.مدل های AWBMوSimHydدر نرم‌افزار )RRLRainfall Runoff Library(برای تخمین روابط بارش–رواناب حوضه مورد مطالعه انتخاب شده اند. آماده سازی داده ها در محیط نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی نسخهGIS10.4.1 انجام شد.در این مطالعه با داده هایی نظیر بارش روزانه، تبخیر روزانه، دما روزانه و جریان مشاهداتی روزانه، رواناب روزانه خروجی از حوضه منتخب با استفاده از الگوریتم بهینه ساز واسنجی خودکار مذکور مورد شبیه سازی قرار گرفته است. معیارهای ارزیابی شامل ضریب نش-ساتکلیفNSE)، ضریب تعیین(R2) و جذر میانگین مربعات خطا مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این تحقیق گویای نتایج قابل قبول و مطلوب هر دو مدل هیدرولوژیکی با استفاده از روش بهینه ساز واسنجی خودکار با ضریب نش-ساتکلیف بالای 5/0 و ضریب تعیین بالای 75/0 در حوضه منتخب است، همچنین نتایج حاصل بیانگر روند قادر به وصول مقادیر مطلوب پارامترهای مدل های مفهومی و یکپارچه تحقیق است.

کلمات کلیدی