صنایع دستی از ابتدای حیات بشر، به صورت هنرمندانه ای عهده دار تامین وسایل مورد نیاز زندگی انسان بوده است. اگر چه با وقوع انقلاب صنعتی و ورود بی رویه کالاهای ماشینی و کارخانه ای، این نقش مهم تا حد زیادی از صنایع دستی سلب شده است، اما هنوز به لحاظ هنری، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در تمام کشورهای جهان اهمیت دارد. اهمیت اقتصادی آن در کشورهای جهان سوم، به خصوص کشورهایی که از قدمت بیشتری در تاریخ و تمدن برخوردار هستند بیشتر مشهود و ملموس است. در این مقاله، محقق سعی دارد با روش مطالعه کتابخانه ای، ضمن معرفی صنایع دستی، به بررسی علل اهمیت صنایع دستی در اقتصاد بپردازد. با توجه به متون علمی داخلی و خارجی، صنایع دستی به دلایل مختلف در اقتصاد اهمیت دارند، از جمله توان بالا برای اشتغال زایی، بومی بودن نهاده های اولیه در تولید، ارزش افزوده بالا، کشش بالای تقاضا نسبت به درآمد و غیره. صنایع دستی به واسطه ارزش هنری دارای ویژگی «اعتیادِ عقلانی» در اقتصاد هستند. طبق این ویژگی مصرف کنندگان و خریداران صنایع دستی و به طور کلی محصولات هنری، افرادی فرهیخته با سلایقِ ویژه هستند؛ از این جهت برای افزایش تقاضای صنایع دستی و کالاهای هنری باید این سلیقه خاص را در جامعه پرورش داد. صنایع دستی جزو صنایع خلاق محسوب می شود، بنابراین در اقتصاد خلاق بسیار حائز اهمیت است و نیز به دلیل ارتباط تنگاتنگ با صنعت گردشگری، می تواند تاثیر قابل توجهی در رشد و توسعه اقتصادی درون زا در یک منطقه یا کشور داشته باشد. از آنجایی که تولید صنایع دستی در کشورهای جهان سوم متمرکز است و خریداران و متقاضیان این قبیل محصولات، اغلب کشورهای پیشرفته و توسعه یافته هستند، بنابراین شناخت ویژگی های صنایع دستی، به خصوص ویژگی های اقتصادی آن، سیاست مداران را در تصمیم سازی و برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلندمدت برای ایجاد و توسعه بستر مناسبِ تولید بهینه صنایع دستی، یاری می رساند.

کلمات کلیدی