پژوهش پیش رو بر آن است تا در بستر الگوی هایمز به بررسی زباهنگ «مردسالاری» و «زن سالاری» در فیلم های ایرانی بپردازد. این پژوهش از نوع کیفی و توصیفی بوده و درحقیقت انتخاب زباهنگ ها با هدف بررسی تفکرات و تغییر نگرش و دیدگاه فرهنگی جامعة ایرانی در دو دهة 1360 و 1390 است . در همین زمینه ، 100 فیلم ایرانی که از نوع خانوادگی و اجماعی و شامل 50 فیلم دهة 1360 و 50 فیلم دهة 1390 هستند از نظر گفتمانی و چگونگی به کاربردن گف وگوهای نشان دهندۀ زباهنگ «مردسالاری» و «زن سالاری» بررسی شدند . حدود 500 پاره گفتار از فیلم ها سینمایی ایرانی دهة 1360 و 500 پاره گفتار از فیلم های سینمایی دهة 1390 یادداشت و واکاوی شدند. مشخص شد که بیشترین بسامد زباهنگ مردسالار در فیلم های ایرانی دهة 1390 به موارد تهدید ،بزرگ بینی، عصبانیت ، دستور، متلک گویی، امر و نهی، نیش وکنایه، پرخاش و تحقیر اختصاص یافته است و بیشترین بسامد زباهنگ «زن سالاری» در فیلم های ایرانی دهة 1390 شامل تعیین تکلیف کردن، غر زدن، تحقیر کردن، کنایه زدن، جلب توجه کردن، عصبانیت ، شکایت و بزرگ بینی است. به نظر می رسد با توجه به تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعة ایرانی در گذر زمان و پیشرفت چشمگیر فناوری در سراسر دنیا و تأثیر مستقیمی که این پیشرفت بر فرهنگ و نگرش جامعة ایرانی داشته است، طرز تفکر و نگرش جامعه دستخوش تغییراتی شده و دیدگاه افراد جامعه از تفکرات مردسالار به تفکرات زن سالار تغییر یافته است. در واقع، همان گونه که انتظار می رفت، می توان دهة 1360 را مصداق بارز تفکر مردسالارانه و دهة 1390 را مصداق بارز تفکر زن سالارانه برشمرد. در پایان، مجوموعه ای از کاربردها این زباهنگ، با عنوان هنجارهای گفتمان، بررسی و مشخص شدند.

کلمات کلیدی