مقدمه: هدف پژوهش حاضر مقایسه‌ تاثیر درمان شناختی ‌رفتاری مواجهه و جلوگیری از پاسخ بر بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری از نوع مذهبی و آلودگی بود. روش بررسی: روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 60 نفر از بیماران مبتلا به اختلال وسواسی جبری با وسواس مذهبی و وسواس آلودگی با استفاده از مصاحبه تشخیصی و پرسشنامه‌های ییل‌براون و مقیاس وسواس مذهبی پن، به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. درمان شناختی‌رفتاری مواجهه و جلوگیری از پاسخ در قالب نه جلسه چهل و پنج دقیقه‌ای به صورت فردی برای دو گروه آزمایش اجرا شد. داده های حاصله از طریق نرم افزار SPSS Inc., Chicago, IL; Version 16 و مدل آماری تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج تحلیل کوواریانس چند‌متغیری و آزمون تعقیبی بن‌فرونی بیانگر تاثیر درمان مواجهه و جلوگیری از پاسخ در کاهش وسواس فکری، عملی و نمره کل اختلال وسواسی ‌جبری گروه‌های آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل بود (001/0≥ p). با توجه به آزمون تعقیبی بن‌فرونی بین گروه وسواس مذهبی و گروه‌های وسواس آلودگی و گروه کنترل در متغیر وسواس فکری (05/0 < p) تفاوت معنا‌داری وجود دارد، بین گروه وسواس مذهبی و گروه وسواس آلودگی در متغیر وسواس عملی (15/0 < p) تفاوت معنا‌داری وجود ندارد. نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد که درمان شناختی‌رفتاری مواجهه و جلوگیری از پاسخ با کاهش علائم فکری و عملی اختلال وسواسی‌جبری در هر دو گروه بیماران مبتلا به وسواس آلودگی و وسواس مذهبی همراه بوده است ولی پاسخ‌دهی گروه مبتلا به اختلال وسواسی‌جبری از نوع مذهبی در مقایسه به گروه مبتلا به وسواس آلودگی کمتر بوده است.

کلمات کلیدی