مسئله تصویر و برندینگ ملت ایران از جمله ابعاد اساسی هویت ملی نسلهای مختلف در ایران است. بر مبنای یک ساختار سوالی، ایران در ادراک، افکار، نهادهای اقتصادی و سیاسی بین المللی، رسانه ها و زندگی روزمرۀ شهروندان و مخاطبان عادی خارجی چگونه به نمایش (اداراک) در آمده است و اقدامات، سیاستها و مکانیزمهای داخلی و بین المللی نظام سیاسی ایران چه تاثیری بر این ادراک و تصویر سازی دارد و کلیت این تصویر و اداراک چه تاثیری بر درک مفهومی به نام ایران و کلیت آن در هویت ملی شهروندان عادی ایران دارد. مسئلۀ برندینگ یک کشور- ملت و ادراک آن توسط بیگانگان تاثیر عمیقی بر هویت ملی شهروندان یک کشور دارد. امروزه شهروندان عادی و نخبگان ایرانی به کشورهای مختلف در اقصی نقاط دنیا سفر می کنند و درک تصویری - بصری از کشورهای مبدأ، مبنای اساسی مقایسۀ ایران با این کشورها است. به عنوان مثال در گفتمان روزمره عوام و نخبگان ایرانی، ایران با ترکیه، عربستان، کشورهای عربی خلیج فارس، کشورهای اروپایی، آمریکای لاتین و ... مقایسه میشود. ابعاد این مقایسه نیز عموماً بر مبنای ویژگیها و مولفه های بصری توسعه ای است. از ابعاد اقتصادی تا سیاسی و فرهنگی. این مقایسه امروزه مبنای ادراک تصویر و برندینگ ملت در ابعاد هویتی برای شهروندان ایرانی است. این پژوهش مهمترین شکاف سیاسی ، نخبگی و نسلی آیندۀ ایران را ، ادراک و تصویر سازی مثبت از یک ایران جهانی شدۀ فرهنگی و بین المللی و یک ایران انقلابی سرکش ضد ابژه ها و عرف بین المللی و جهانی می داند. بر همین اساس بخش اعظمی از تحقیر دسته جمعی نخبگان تحصیلکردۀ ایرانی در دوران معاصر و به خصوص در دوران بعد از انقلاب اسلامی در برابر کشورهای مختلف و گسترش حس ناسیونالیسم اقتدار طلب تهاجمی، بر مبنای تصویر سازی انقلابی و کنش گری منفی نظام سیاسی ایران در نظام بین المللی است. عدم اتصال ایران به محورها و مجراهای اقتصاد بین المللی و فرهنگ جهانی، باعث شده است تا تصویر و مفهوم ایران به مثابۀ یک سوژۀ مورد ستیز، محور اصلی بحث، چالش و تضاد در بین گروههای سیاسی اپوزیسیون و پوزیسیون باشد. بر همین مبنا سوال اساسی نخبگان ایرانی امروز این است که کدام ایران الویت آینده است؟ ایران مسلمان امت گرای انقلابی سرکش و مبارز با نرم های به رسمیت شناختۀ بین المللی یا یک ایران نرمال متصل به شریانهای بین المللی اقتصادی و فرهنگی دنیا و پیرو رشد و توسعه اقتصادی و طرفدار حقوق شهروندی؟ مسئلۀ امروز و آیندۀ ایران بر محور انتخاب بین این دو ایران است. پژوهش حاضر تلاش می کند تا بر مبنای تحلیلی بررسی کند که آیا می توان از بین این دو ایران سنتزی عملی و ن ظری ، برای آیندۀ ایران در نظر گرفت؟ آینده ای که تصویر و اداراک ایران مورد نظر نخبگان توسعه خواه و طبقه متوسط در آن گسترش پیدا کند و بر همان مبنا این تصویر بتواند با تصویر مورد نظر هستۀ سخت قدرت و طرفداران سنت گرای آن در ایران همزیستی داشته باشد. این مقال، سعی خواهد کرد که مبنایی نظری- کاربردی به پاسخ خود بدهد و بر همین اساس، بر این امر اذعان می کند که اصولاٌ همگرایی و سنتزی از این دو راه حل برای ایران ناممکن خواهد بود و ایرانیان و نخبگان آن برای باقی ماندن مفهومی به نام ایران و زیر ساختهای تاریخی و فرهنگی برندینگ ملت ایران به صورت کلان باید دست به انتخابهای سخت بزنند. انتخابی که باید یکی از این دو ایران را از حوزۀ سیاست گذاری طرد کند و برای همیشه آن را به صفحات تاریخ ایران رهنمود کند. سنتزی ترکیبی از این دو نه تنها راههای توسعۀ ایران را سد می کند، بلکه نخبگان و اندیشمندان را وارد بحثهای نام تمام، طولانی و پارادکسیکالی خواهد کرد که حاصلی جز بیهودگی نظری و عملی نخواهد داشت.

کلمات کلیدی