سفر پر ماجرای کودک، در بستر رشد و معماری محیط زندگی او اتفاق می افتد و شرایط فیزیکی محیط، در بروز رفتارهای هنجار و ناهنجار کودکان موثر می باشد. امروزه معمولا در طراحی محیط ویژه کودکان به تامین نیازهای استنباط شده آنها بسنده می شود و نیازهای ابراز شده و اکتشافی کودکان مغفول می ماند. از آن جا که کودک، نیازهای ابراز شده ی خود را را طی گفتگوی چهره به چهره بر زبان جاری می نماید، تحقق این امر باید با مشارکت کودکان با استفاده از ابزارهایی مانند نقاشی و گفتگوی چهره به چهره با آنان در یک فضای امن انجام شود. به همین دلیل این پژوهش ضمن تاکید بر ضرورت کشف نیازهای ابراز شده کودکان در برنامه ریزی برای خلق معماری کودک پسند؛ طی مشارکت و گفتگوی چهره به چهره با آنها، به مطالعه و بررسی روحیات و رفتار کودکان در مراحل رشد پرداخته است. این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و روش استنباط و استدلال منطقی و از طریق مطالعات کتابخانه ای انجام شده است، که طی آن، ‌ابتدا به مرور ادبیات موضوع و سپس بررسی روحیات و رفتار کودکان در مراحل رشد و نیز ادراک محیط مورد علاقه آنان پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که محیط یکی از موثرترین عوامل در رشد و تکامل کودکان است. کودکان از محیط خود بسیار آگاه هستند و می توانند نیازهای محیطی خود را بیان کنند. حق کودکان این است که علاوه بر نیازهای استنباطی، نیازهای ابراز شده و اکتشافی آنان نیز شنیده و تأمین گردد. دیدگاه های آنان می تواند، ایده های نو را برای طراحی معماری به ارمغان آورد. هر اندازه کودک در تولید و یا شکل دهی فضاها، مشارکت بیشتری داشته باشد، علاقه مندی و حس تعلق و نیز درجه مشارکت او در فعالیت های درون آن محیط ها بیشتر می گردد.

کلمات کلیدی