طرح مسئله: مرزهای کشور از گذشته تا حال به دلیل کشمکش ها و جزر و مدهای اراضی همواره ازنظر توسعه یافتگی در وضعیت نامطلوبی قرار داشته اند. همچنین تحقق برنامه های مدیریتی در یک منطقه بدون توجه به مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نه تنها نتایج مطلوبی به همراه ندارد بلکه اثرات منفی آن به مراتب بیش تر خواهدبود. برای تخصیص اعتبارات و منابع میان این مناطق، شناسایی جایگاه و رتبه مناطق از نظر برخورداری از مواهب توسعه ضروری است. هدف این مقاله تعیین سطوح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان سرخس، رتبه بندی آ ن ها از نظر میزان برخورداری و تحلیل نابرابری های فضایی به منظور استفاده در توسعه متوازن نواحی مرزی تدوین گردیده است. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی می باشد و به منظور تعیین سطوح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان سرخس با استفاده از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 و به کارگیری مدل چند معیاره Moris در نرم افزار Exell، با انتخاب 65 شاخص در قالب 7 بعد (آموزشی ، بهداشتی و درمانی، زیربنایی، ارتباطات و حمل نقل، خدماتی و بازرگانی، سیاسی اداری، فرهنگی و مذهبی) جمع آوری شده است. درنهایت با بهره گیری از سیستم اطلاعات-جغرافیایی و نرم افزار ArcGis به ترسیم نقشه های مورد نظر پرداخته شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که در مدل موریس 66.7 درصد از دهستان های شهرستان سرخس (تجن، خانگیران، سرخس، گل بی بی) در سطح در حال توسعه هستند و 33.3 دهستان ها (مرز داران و پل خاتون) در سطح محروم قرار گرفته اند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش متاسفانه هیچ دهستانی در سطح توسعه یافته قرار نگرفت که این نکته بیانگر وضعیت نامطلوب این شهرستان مرزی از نظر شاخص های توسعه یافتگی می باشد.

کلمات کلیدی