یکی از مهمترین استراتژی های ارائه شده در چارچوب الگوی توسعه پایدار روستایی، رعایت اصل تنوع در فعالیت های اقتصادی است، تنوع زمینه را برای کاهش اثرات منفی ناشی از ناپایداری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی فراهم می آورد. با توجه به وجود ناپایداری های متعدد در ابعاد مختلف در نواحی روستایی، مطالعۀ حاضر به بررسی میزان اثرگذاری تنوع فعالیت های اقتصادی بر پایداری سکونتگاههای روستایی می‌پردازد. روش تحقیق با توجه به ماهیت کار، توصیفی‌- تحلیلی مبتنی بر روش‌های میدانی و اسنادی بوده است. جامعۀ آماری منطبق بر کلیه سکونتگاه‌های روستایی دهستان پیوه ژن شهرستان مشهد است. متغیر وابسته «توسعه پایدار روستایی» در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی و متغیر مستقل «تنوع اقتصاد روستایی» است که به تفکیک بخش های کشاورزی و غیرکشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. مقیاس کلیۀ شاخص‌ها و متغیرهای تحقیق نسبی است. داده های مورد بررسی به کمک پرسشنامه خبرگان محلی (دهیار و اعضای شورای اسلامی روستا) در 21 روستای بالای صد نفر کمی گردید. نتایج نشان داد تنوع فعالیت های اقتصادی غیرزراعی به معنای واقعی در نواحی روستایی ایجاد نشده و تنها 27.8 درصد شاغلین روستایی در مشاغل غیرزراعی مشغول به فعالیت هستند. به همین دلیل در مدل رگرسیونی تنوع فعالیت های غیرکشاورزی از مدل خارج و تنوع فعالیت های کشاورزی در مدل باقی ماند. در این آزمون تنوع فعالیتهای کشاورزی بر توسعه پایدار سکونتگاههای روستایی موثر بوده است به طوری که با افزایش یک واحد انحراف استاندارد در متغیر تنوع فعالیتهای کشاورزی، توسعه پایدار به اندازه 0.43 افزایش یافته است. با توجه به اهمیت و نقش فعالیت های غیرزراعی، توسعه فرصت های شغلی بخش صنعت و خدمات در نواحی روستایی به منظور حصول پایداری در ابعاد مختلف ضروری است.

کلمات کلیدی