عنوان : ( بررسی تطبیقی شخصیت ابراهیم ادهم در سه تذکره «طبقات الصّوفیّه، تذکرة الاولیاء و نفحات الأنس» )
بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
طبقاتالصوفیۀ خواجه عبدالله انصاری (قرن پنجم) و تذکرةالاولیاء عطّار (قرن ششم) و نفحاتالانس جامی (قرن نهم) از جمله تذکرههای مدونی هستند که نویسندگان آنان در سه دورۀ متوالی، با هدفی مشترک که همانا تعلیم مبانی تصوف بود و البته مطابق با مشخصههای فکری متفاوت، به تبیین ابعاد شخصیت مشایخ و از جمله ابراهیم ادهم پرداختند. ابراهیم ادهم از صوفیان بزرگ قرن دوم بود که به دلیل نقش بسزای او در تحول مبانی زهد و گوشهگیری، مورد توجه تذکرهنویسان قرارگرفته است. در این پژوهش، ضمن نگاهی به آثار تاریخی و آثار صوفیان تا روزگار جامی به بررسی تطبیقی شخصیت این صوفی بزرگ در این سه اثر پرداختهایم. حاصل این بررسی نشان میدهد در طبقاتالصوفیه بعد صوفیگری ابراهیم ادهم محوریت دارد و انصاری چه بسا به سبب مبانی اعتقادی خود، بعضی از صوفیان را بر ابراهیم ادهم ترجیح داده است و او را صوفی زاهد و متوکل میداند. در تذکرةالاولیاء، بعد انسانی ابراهیم ادهم برجستـه شده و از او به عنوان فردی پوینده در مسیر انسانیت و آزاداندیش و مبارزی مردمی یاد شده است. در عین حال، جامی سعی میکند صرفاً ابراهیم ادهم را به صورت یک صوفی اخلاق مدار به تصویر بکشد. در این مقاله، به دلایل احتمالی این تصاویر متفاوت نیز اشاره شده است؛ از جمله اینکه خواجه عبدالله انصاری بیشتر تصوف و راه و رسم صوفیانه را مد نظر داشته و عطّار نگاه هنریتر دارد و جامی روش استدلالیتر را میپسندد.
کلمات کلیدی
ابراهیم ادهم طبقاتالصوفیه تذکرةالاولیاء نفحاتالانس مشایخ صوفیه@article{paperid:1082210,
author = {},
title = {بررسی تطبیقی شخصیت ابراهیم ادهم در سه تذکره «طبقات الصّوفیّه، تذکرة الاولیاء و نفحات الأنس»},
journal = {},
year = {2020},
volume = {21},
number = {45},
month = {September},
pages = {43--68},
numpages = {25},
keywords = {ابراهیم ادهم طبقاتالصوفیه تذکرةالاولیاء نفحاتالانس مشایخ صوفیه},
}
%0 Journal Article
%T بررسی تطبیقی شخصیت ابراهیم ادهم در سه تذکره «طبقات الصّوفیّه، تذکرة الاولیاء و نفحات الأنس»
%A
%J
%@
%D 2020