حوضه رسوبی کپه‏داغ در شمال شرق ایران، و بخش‏هایی از افغانستان و ترکمنستان به شکل نوار باریکی قرار دارد که در واقع بخش شمالی حوضه تتیس بوده است. این حوضه در برگیرنده توالی‏ نسبتا کامل نهشته‏های دریایی از ژوراسیک تا نئوژن است. سازندهای نیزار و کلات بخشی از توالی کرتاسه بالایی هستند که در بخش شرقی این حوضه از ضخامت و گسترش قابل توجهی برخوردارند. برش تنگ نیزار در بردارنده سازندهای نیزار و کلات است و در مسیر جاده اصلی مشهد به سرخس، در فاصله 112 کیلومتری شرق مشهد و 90 کیلومتری جنوب غرب سرخس واقع شده‏است . بخش‏ بالایی سازند نیزار در این برش از مارن‏های آهکی و گاه شیل خاکستری مایل به سبز تشکیل شده است و پس از آن لایه‏ای از خاک قدیمه به رنگ نارنجی با لامیناسیون‏های قهوه‏ای تیره و ندول‏های آهن، بر روی لایه‏های مارنی سازند نیزار قرار گرفته‏است. رسوبات نسبتا ضخیمی از جنس آهک ماسه‏ای حاوی تجمع نسبتا بالایی از دوکفه‏ای ها بر روی این لایه نارنجی رنگ قرار گرفته‏است که می توان به قاعده سازند کلات نسبت داد. در بالای این رسوبات مجددا نهشته‏های شیلی با میان لایه‏های آهک ماسه‏ای متوسط لایه مشاهده می‏گردد. سپس توالی‏هایی از آهک ماسه‏ای بسیار ضخیم دیده می‏شود که در بر دارنده ساخت‏های جریانی و اثر فسیل‏های عمدتا تالاسینوئید می باشند. مطالعات پالئواکولوژی می تواند بر اساس گروه های مختلف فسیلی از جمله فرامینیفرها و نانوپلانکتون ها صورت پذیرد. بدلیل عدم فراوانی فرامینیفر های پلانکتونیک در برش مورد مطالعه، نانوپلانکتون‏های آهکی مورد مطالعه قرار گرفت که علاوه برتعیین سن رسوبات، جهت مطالعات پالئواکولوژی نیز کاربرد دارند زیرا متغیرهای محیطی بر پراکندگی و تجمع آن تاثیر گذار است.

کلمات کلیدی