آب مهم ترین نهاده کشاورزی است. بر اساس اطلاعات سازمان خواروبار جهانی 89 درصد از کل تولیدات کشاورزی از اراضی فاریاب بوده و درحال حاضر مهمترین دلیل محدودیت افزایش سطح زیرکشت و بهبود وضعیت کشاورزی در کشور، آب است. لذا کمبود منابع در دسترس و شکاف میان عرضه و تقاضای آب، دلیل اصلی توجه به ضرورت مدیریت منابع آب می باشد. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی راهبردهای مطلوب مدیریت منابع آب از دیدگاه کشاورزان خرده مالک می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از دو ابزار مدیریت استراتژیک SWOT-QSPM استفاده شد. واحد تحلیل 96 کشاورز خرده‌مالک در 10 روستای دهستان درزآب شهرستان مشهد در سال 1397 بوده که به روش نمونه گیری گلوله برفی در تکمیل پرسش‌نامه مشارکت داشته اند. بر اساس مطالعات اکتشافی، 7 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیت و 26 نقطه ضعف و تهدید به عنوان محدودیت پیش روی مدیریت منابع آب کشاورزان خرده مالک شناسایی شد. با توجه به امتیازات بدست آمده از ماتریس عوامل داخلی(92/1=IFE) و عوامل خارجی(66/1=EFE)، بمنظور بهبود مدیریت منابع آب کشاورزی، راهبردهای تدافعی بهینه شناخته شد. همچنین در مدل QSPM در بین 7 استراتژی تدافعی ارائه شده، مهم‌ترین استراتژی «تدوین سیاست های صحیح در راستای افزایش بهره وری آب»، با امتیاز 43/3 پیشنهاد شد.

کلمات کلیدی