ه منظور بررسی اثر غلظت های مختلف کلرید سدیم بر مولفه های جوانه زنی بذور 12 رقم کلزا در سه تیمار دمایی 15، 20 و 25 درجه سانتی گراد دو سری آزمایش در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. آزمایش اول در دمای 20 درجه سانتی گراد و با هدف تعیین دامنه پاسخ به شوری ارقام مورد مطالعه در پنج پتانسیل اسمزی صفر، 5/0-، 1-، 5/1- و 2- مگاپاسکال و آزمایش دوم با هدف بررسی وضعیت تاثیرپذیری مولفه های جوانه زنی بذور ارقام کلزا از شوری و دما در 6 پتانسیل اسمزی صفر، 5/0-، 75/0-، 1-، 25/1- و 5/1- مگاپاسکال (با هم ارز EC معادل 0، 57/8، 86/12، 14/17، 43/21، 72/25 دسی زیمنس بر متر) انجام شدند. نتایج نشان داد که در تمام ارقام، کلیه صفات مورد بررسی از جمله درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، طول ریشه چه، سرعت رشد ساقه چه و سرعت رشد ریشه چه تحت تاثیر معنی دار سطوح شوری قرار گرفتند، اما اختلاف بین ارقام در بسیاری از موارد معنی دار نشد. این مساله بیانگر اختلاف اندک ارقام مورد مطالعه از لحاظ تحمل به شوری بود. نتایج نشان داد که در مورد اغلب صفات نظیر سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، سرعت رشد ساقه چه و سرعت رشد ریشه چه، ECمعادل 57/8 دسی زیمنس بر متر (پتانسیل 5/0- مگاپاسکال) به عنوان هدایت الکتریکی آستانه برای ارقام مورد مطالعه عمل می کند و آستانه پاسخ به شوری درصد جوانه زنی می تواند بسته به دما بین 57/8 تا 14/17 دسی زیمنس بر متر (5/0- تا 1- مگاپاسکال) تغییر کند. از سویی افزایش دما از یک حد مطلوب به شکل تشدید کننده موجب تقویت اثرات مخرب شوری بر مولفه های جوانه زنی کلزا شد. همچنین نتایج نشان داد که به احتمال زیاد دمای مطلوب جوانه زنی ارقام کلزای مورد مطالعه بین 15 تا 20 درجه سانتی گراد قرار دارد و فاصله گرفتن از دمای مطلوب سبب بروز اثرات متفاوتی روی مولفه های وابسته به جوانه زنی کلزا می گردد.

کلمات کلیدی