حمل‌ و نقل زمینی (جاده‌ای-ریلی) کالای خطرناک با وجود نقش مؤثری که در توسعه مبادلات تجاری و رفع نیازهای صنعتی دارد؛ دارای خطری بالقوه برای جان و مال انسان‌ها و سلامت محیط‌زیست است. از این رو در مقررات ملّی و بین‌المللی به‌منظور پیشگیری از وقوع حادثه و به حداقل رساندن تأثیرات آن، الزامات ویژه‌ای برای اشخاص دخیل در حمل این نوع کالا پیش‌بینی‌شده است. الزامات مزبور اعم از تصریح یا عدم تصریح بدان در قرارداد، جزء مقررات امری است که بر قرارداد بار می‌شود و از آثار آن به شمار می‌آید. حمل‌کنندۀ کالای خطرناک یکی از طرفین قرارداد حمل است که نقش مهمی در کنترل مخاطرات ناشی از حمل این نوع کالا در طول مسیر حمل دارد. از این رو پژوهش حاضر درصدد است به روش توصیفی- تحلیلی هر یک از وظایف ویژة حمل‌کنندة کالای خطرناک و ویژگی آن‌ها را با توجه به قرارداد حمل و مقررات بین‌المللی حاکم بر حمل‌ و نقل زمینی تبیین کرده و به بررسی تطبیقی با مقررات ایران بپردازد. نتایج این پژوهش حاکی از این است که حمل‌کنندة آگاه به ماهیت خطرناک کالا، ملزم به رعایت حداکثر مراقبتاز ایمنی فرایند حمل به‌منظور پیشگیری از خسارت و حفظ نفع عمومی است. وی مکلف است در انتخاب کارکنان مجرب و آموزش‌دیده، بارگیری، بارچینی و تخلیۀ مناسب کالا،استفاده از وسیلۀ نقلیه مجهز و متناسب با ماهیت کالا و بازرسی شرایط ظاهری محموله نیز مراقبت حداکثری داشته باشد. البته در برخی مقررات حداکثر مراقبت برای استفاده از وسیلة نقلیة سالم و مناسب کافی نبوده بلکه حمل‌کننده تنها با اثبات علت خارجی و غیرقابل‌اجتناب از مسئولیت معاف می‌شود.

کلمات کلیدی