دانه کتان منبع غنی از اسید آلفا لینولنیک (امگا3) با خاصیت آنتی اکسیدانی بالا می باشد، که می تواند در سنتز هورمونهای جنسی و بهبود کیفیت اسپرم در گونه های مختلف نقش داشته باشد. مطالعه حاضر اثرات دانه کتان بر خصوصیات کمی و کیفی اسپرم و برخی پارامترهای خونی را بررسی می کند. در این تحقیق که در مدت 12 هفته اجرا گردید 15 راس قوچ نژاد کردی انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. گروه شاهد دریافت کننده جیره پایه و گروه دوم که شامل جیره پایه و 5 درصد دانه کتان و گروه سوم محتوی جیره پایه و 10 درصد دانه بود. نتایج نشان داد که غلظت اسپرم، نسبت اسپرم زنده، تحرک کل و عملکرد غشای پلاسما در تیمار 10 درصد دانه کتان در مقایسه با سایر گروه ها بیشتر بود (P<0.05). دانه کتان باعث افزایش درصد اسپرم با آکروزوم نرمال شد (P<0.01). با این حال ، درصد اسپرمهای غیر طبیعی پس از دریافت 10 درصد دانه کتان و در پایان هفته 12 در مقایسه با سایر گروه های مربوطه کاهش یافت (P<0.05). نتایج نشان داد که مکمل دانه کتان بر قطر بیضه اثری نداشت اما غلظت تستوسترون پلاسما را در گروه 10 درصد نسبت به گروه شاهد افزایش داد (P <0.05). اثر افزودن مکمل دانه کتان، اثر زمان و اثر متقابل آنها بر فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز معنی دارنبود. جیره 10 درصد کتان موجب افزایش معنی داری اسید چرب DHA (دوکوزاهگزاانوئیک DHA=Docosahexaenoic acid) در چربی اسپرم شد (P<0.05). نسبت اسیدهای چرب امگا سه به شش افزایش یافته و نیز نسبت اسیدهای چرب اشباع به اسیدهای چرب با چند باند مضاعف در گروه 10 درصد در مقایسه با سایر گروه‌ها کاهش یافت (P<0.05). نتایج نشان داد که افزودن 10 درصد دانه کتان به جیره پایه قوچهای کردی در خارج از فصل تولید مثل می تواند سبب بهبود کمی و کیفی شاخصهای ازریابی اسپرم و درنهایت بهبود باروری آنها گردد.

کلمات کلیدی