به‌منظور ارزیابی عوامل اقلیمی شهرستان آزادشهر (استان گلستان) جهت کشت زعفران، از تحلیل‌های مکانی سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده گردید. ابتدا نقشه‌های موضوعی انواع متغیرهای اقلیمی از جمله بارش سالانه، بارش دوره زایشی، بارش دوره رویشی، دمای متوسط سالانه، دماهای بیشینه و کمینه دوره زایشی، دماهای بیشینه و کمینه دوره رویشی، دماهای بیشینه و کمینه دوره رکود، ساعت آفتابی، رطوبت نسبی، تعداد روزهای یخبندان مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای این کار از داده‌های اقلیمی 137 ایستگاه باران‌سنجی، اقلیم شناسی و هم‌دیدی استفاده شد. جهت تخمین این متغیرها از روش‌های درون‌یابی زمین‌آمار و کلاسیک شامل کریجینگ معمولی، وزن‌دهی معکوس فاصله و چند‌جمله‌ای موضعی و بر اساس آماره‌های خطای برآورد (RMSE) و انحراف استاندارد عمومی (GSD) در محیط Arc GIS استفاده شد. نتایج نشان داد از نظر میزان بارش سالانه مورد نیاز گیاه زعفران، کل شهرستان در 3 طبقه بسیار‌مناسب، مناسب و متوسط پهنه‌بندی می شود. همچنین از نظر بارش دوره زایشی، 48/74 درصد از زمین‌های مرکزی و شمالی شهرستان در پهنه نامناسب قرار گرفتند. اما براساس متغیرهایی مانند بارش دوره رویشی، دمای متوسط سالانه، دمای بیشینه زایشی، دماهای کمینه زایشی، رویشی و رکود، مجموع ساعات آفتابی و تعداد روزهای یخبندان هیچ گونه محدودیتی جهت توسعه کشت زعفران وجود ندارد. با ارزیابی صحت نتایج از طریق انطباق با برداشت‌های میدانی از مزارع فعلی، مشخص شد که تمامی نقاط نمونه‌برداری شده، در پهنه‌های بسیارمناسب و مناسب نقشه های اقلیمی قرار می‌گیرند. در مجموع، امکان توسعه گیاه زعفران در اراضی جنوبی شهرستان آزاد شهر وجود دارد.

کلمات کلیدی