کاهش کمی و کیفی منابع آب همراه با شوری خاک از مهمترین ویژگی های مناطق خشک و نیمه خشک می باشد و تولید گیاهان شور زیست تحت این شرایط جهت تغذیه دام از پایدارترین روش های حفاظت از اکوسیستم های بیابانی محسوب می شود. هدف از این پژوهش بررسی کمی و کیفی علوفه کوشیا (Kochia scoparia L.) تحت مدیریت شوری و کم آبیاری بود. این آزمایش به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 روش مدیریتی شوری: آب غیر شور (9/0 ﺩﺳﻲﺯﻳﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ)، مخلوط آب شور و غیر شور (45/15دسی زیمنس بر متر) و آب شور (30 دسی زیمنس بر متر)، 5 تیمار خشکی شامل: آبیاری کامل (100% جبران نقصان رطوبتی خاک)، کم آبیاری سنتی یا تنظیم شده 75% و 50% آبیاری کامل، و کم آبیاری نوین یا بخشی (جویچه ای یک در میان متغیر) 75% و 50% آبیاری کامل بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش شوری و خشکی باعث کاهش خاکستر خام و چربی خام و افزایش سدیم و پروتئین خام شد. همچنین اثر متقابل تنش شوری و خشکی بر روی میزان پتاسیم و کلر، NDF و ADF، قابلیت هضم و انرژی متابولیسم معنی دار نبود که بیانگر بی تأثیر بودن تنش شوری و خشکی بر کیفیت علوفه کوشیا می باشد. بعلاوه افزایش شوری و خشکی بر عوامل ضد کیفیت علوفه مانند تانن و فنول بی تأثیر بود. در مجموع با توجه به پاسخ گیاه به تنش های شوری و کم آبی، می توان کوشیا را به عنوان گیاه علوفه ای برای بسیاری از مناطق به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک که در ایران از وسعت زیادی هم برخوردار هستند، جهت برآورده ساختن نیازهای انواع دام های اهلی توصیه نمود.

کلمات کلیدی