پری­بیوتیک­ها، مواد غیر قابل هضم در قسمت­های فوقانی دستگاه گوارش هستند که به علت تحریک رشد و فعالیت دسته­ای از باکتری­های مفید موجود در کولون (پروبیوتیک­ها) تأثیر مثبتی در بهبود سلامت میزبان دارند. فروکتوالیگوساکاریدهای با زنجیره­ی کوتاه مانند فیبر β- گلوکان، نشاسته­ی مقاوم، پکتین، اینولین و بسیاری از کربوهیدرات­های غیرقابل هضم مثال­هایی از ترکیبات پری­بیوتیک می­باشند. اینولین یک پلیمر زیستی ذخیره­ای متشکل از مولکولهای D- فروکتوز با پیوندهای (1 2) β بوده که در انتها واجد یک مولکول D- گلوکز با پیوند (2 1) α می باشد. پیکربندی اینولین و آرایش مونومرهای فروکتوز باعث می­شود اینولین در دستگاه گوارش انسان غیر قابل هضم باشد و سطوح قند خون افزایش پیدا نکند. اینولین اثرات سودمندی بر ترکیب فلور روده، جذب مواد معدنی، ترکیب چربی خون و جلوگیری از سرطان روده­ی بزرگ دارد. اینولین رشد میکروارگانیزم‌های مفید سلامت بخش را تحریک و در مقابل، باکتری­های انتروپاتوژنیک را مهار می­کند. میکروارگانیزم­های مفید، اینولین را تخمیر کرده و ترکیبات اسیدی مانند اسیدهای چرب کوتاه زنجیر با قابلیت کاهش pH در روده­ی بزرگ و مهار پاتوژن‌ها را تولید می­کنند. مقدار اینولین در گیاهان مختلف از 1% در موز تا بیشتر از 15% در ریشه­ی کاسنی متغیراست. اینولین نوع فروکتان به طور عمده در انواع گیاهان دو لپه­ای متعلق به تیره­ی آستراسه شامل کاسنی، سیب زمینی ترشی، کنگرفرنگی، قاصدک و گل کوکب یافت می‌شود. مطالعه حاضر به معرفی متداول‌ترین ترکیبات پری بیوتیک سلامت بخش و به طور ویژه اینولین می پردازد.

کلمات کلیدی