گاوماهیان یکی از بزرگترین خانواده­های ماهیان می­باشند که در آب­های سراسر جهان پراکنش دارند. این مطالعه با هدف بررسی خصوصیات مورفومتریک سه گونهAcentrogobius dayi ، Bathygobius meggitti وIstigobius ornatus از خانواده گاوماهیان و جمعیت­های آن­ها، واقع در سواحل مکران،­ جنوب شرقی ایران صورت گرفته است. تعداد 56 نمونه گاوماهی طی فصول بهار و تابستان 1397 از سه ایستگاه تیس، لیپار و دریا بزرگ صید و به آزمایشگاه منتقل گردید. 36 شاخص ریختی به کمک نرم افزارهای SPSS و PAST جهت بررسی تک متغیره و چند متغیره مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اختلافات معنی­دار در بین گونه­ها، عمدتا در قسمت سر و باله سینه­ای وجود داشت. اما سایر شاخص­های مورد بررسی تفاوت معنی­داری نداشتند. نتایج حاصل از آنالیز خوشه­ای مشخص نمود که گونه B. meggitti بیشترین تفاوت را با دو گونه دیگر دارد. همچنین مطالعات نشان داد که اختلافات درون گونه­ای معنی­دار در مورد گونه I.ornatus وجود داشت. این تفاوت­ها علاوه بر قسمت سر و باله سینه­ای در قسمت دم نیز دیده شد. در گونه­ A. dayi تفاوت­های درون گونه­ای همچون در سطح بین گونه­ای عمدتا در قسمت سر و باله سینه­ای بارز بود. مطالعه چند متغیره جمعیت­ها در دو گونه I. ornatus و A. dayi مشخص نمود که جمعیت­های ایستگاه لیپار و دریا بزرگ از این دو گونه مشابهت بیشتری با یکدیگر نشان می­دهند. انجام مطالعات پیشرفته مولکولی می­تواند به تکمیل مطالعات انجام شده و روشن­تر شدن تنوع گونه ای­ و آرایه شناختی این خانواده کمتر شناخته کمک نماید.

کلمات کلیدی