تداوم فرهنگ و اندیشة سیاسی ایران باستان در دورانِ ایرانِ اسلامی موضوعی است که تاکنون توجه زیادی به آن شده است. پژوهش‌های زیادی درباره‌ی اندرزنامه‌ها و سیرالملوک‌ها، به‌ویژه سیاست‌نامه‌ی خواجه نظام‌الملک انجام گرفته است. در این میان یکی از نخستین اندرزنامه‌هایی که در قرونِ نخستین اسلامی نوشته شده، اندرز طاهر به پسرش عبدالله است. محتوایِ این اندرزنامه با اندرزهای پادشاهانِ ساسانی در شاهنامة فردوسی، موضوعی است که تاکنون به آن توجه نشده است. این پژوهش با هدف تحلیل و تطبیق فرهنگِ سیاسی ایرانیان در شاهنامه‌ی فردوسی و نامه‌ی طاهر به عبدالله با استفاده از روشِ بینامتنیّت، نگاشته شده است. بسیاری از سازه‌های فرهنگِ سیاسی ایرانیان مانند: پاسداشتِ خاندان‌های کهن، توجه به تخمه و نژاد، الهی بودن مقامِ سلطنت، سنت عهد و پیمان، میانه‌روی، نکوهش بدگمانی و دروغ، مشورت با خردمندان، سنتِ بارعام، سنتِ چشم و گوشِ شاه، سفارش برای بکار بستنِ پند و اندرز؛ بیانگر وجودِ رابطه‌ی بین متنِ نامه‌ی طاهر با متنِ اندرزهای پادشاهان ساسانی در شاهنامه‌ی فردوسی است. در این پژوهش سعی شده با استناد به منابع کهن، به‌ویژه شاهنامة فردوسی و تاریخ طبری، به روش توصیفی - تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شود که کدام یک از سازه‌های فرهنگِ سیاسی ایرانیان در نامه‌ی طاهر و شاهنامه‌ی فردوسی قابل تطبیق است؟

کلمات کلیدی