جواز و حرمت برخی از حیله های شرعی، اجمالا مورد تصریح فقهای امامیه و اهل سنت قرار گرفته اســـت. از آنجا عدم تعارض قوانین یک نظام حقوقی با اهداف و مقاصد آن، امری ضروری است، بررسی صحت و سقم حکم جواز حیله شرعی که موهم ناسازگاری میان آنها و اغراض شریعت اســـت، اهمیت خاصی دارد. در این پژوهش، با تبیین و نقد دیدگاههای مختلف فقهای فریقین و ارزیابی ادله اقامه شـــده به دست آمده که بعضی از موارد جواز حیله، حیله شرعی نیستد، بلکه حیله لغوی یا صرف انتقال از یک حکم شرعی به حکم دیگر هستند و بر فرض نامگذاری تسامحی آنها به حیله شرعی، هیچگونه تعارضی با اغراض و اهداف شریعت ندارند. همچنین و برخی از مصادیقی که نامگذاری آنها به حیل شرعی صحیح است، به سبب وقوع در حرام واقعی یا مخالفت آنها با اهداف شرع یا ِ به سبب اینکه باعث تغییر ماهیت موضوع حکم حرام نمیشوند، حرام اند.

کلمات کلیدی