این آزمایش با هدف بررسی اثر برخی عوامل مدیریت زراعی شامل مصرف بقایای گیاهی، تراکم بنه و عمق کاشت بر خصوصیات گل و بنه و ویژگی های کیفی زعفران تحت شرایط مدیریت مزرعه ای کشاورزان (on farm trials) در مزرعه ارگانیک دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 به صورت کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مصرف بقایای گیاهی (صفر و شش تن کاه و کلش گندم)، تراکم بنه (10، 20 و 30 تن بنه در متر مربع) و عمق کاشت (8 و 15 سانتی متر) بود. تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، وزن کل بنه های دختری، تعداد کل بنه های دختری، قطر بنه، وزن تک بنه دختری و صفات کیفی (شامل پیکروکروسین، سافرانال و کروسین) زعفران اندازه گیری شدند. نتایج این آزمایش در سال دوم نشان داد که اثر ساده کاربرد بقایای گیاهی، تراکم بنه و عمق کاشت بر شاخص های عملکرد گل و شاخص های رشدی و عملکرد بنه های دختری معنی دار بود (05/0≥p). اثر ساده و اثر متقابل دوگانه و سه گانه مصرف بقایای گیاهی، تراکم بنه مصرفی و عمق کاشت بنه بر صفات کیفی زعفران معنی دار نبود. مصرف بقایای گیاهی تعداد گل، وزن خشک کلاله، وزن خشک بنه های دختری و تعداد بنه های دختری در واحد سطح را به ترتیب 15، 18، 15 و 3 درصد در مقایسه با شاهد به طور معنی داری افزایش داد (05/0≥p). بیشترین تعداد گل، وزن خشک کلاله و وزن خشک و تعداد بنه های دختری در واحد سطح به ترتیب با 41/326 گل در متر مربع، 18/410 میلی گرم بر متر مربع، 66/1042 گرم بر متر مربع و 17/140 بنه دختری بر متر مربع برای کاربرد 20 تن در هکتار بنه مادری مشاهده شد. با افزایش عمق کاشت از 8 به 15 سانتی متر تعداد گل، وزن خشک کلاله و وزن خشک و تعداد بنه های دختری به ترتیب 11، 15، 45 و 2 درصد به طور معنی داری بهبود یافت (05/0≥p). بطور کلی، بهره گیری از مدیریت زراعی همچون کاربرد بقایای گیاهی، افزایش عمق کاشت (تا 15 سانتی متر) و کاشت متراکم تر بنه (تا 20 تن در هکتار) می تواند به عنوان راهکارهایی برای تولید پایدار و بهبود عملکرد گل و عملکرد بنه های دختری در سیستم های تولید زعفران مدنظر قرار گیرد.

کلمات کلیدی