این مقاله بر آن است تا اثری کهن به نام زادُ المُقوین را که به زبان فارسی در ناحیۀ ماوراءالنهر نوشته شده است، معرفی کند. نویسندۀ این اثر که موضوع آن اخلاق و مواعظ است و به احتمال زیاد در سدۀ ششم یا هفتم به رشتۀ تحریر درآمده، محمّدبن محمّد النّصر ملقّب به قاضی از اهالی وابکنت است. از این اثر سه نسخه برجا مانده که یکی در آرشیو ملّی افغانستان نگهداری می‌شود و در تاریخ 890 ق. کتابت شده است، دیگری متعلّق به کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی است که در سال 1027 ق. نوشته شده و نسخۀ سوم، در کتابخانۀ سالار جنگ هندوستان محفوظ است و در سال 1056 ق. به رشتۀ تحریر درآمده است. در این مقاله، علاوه بر معرفی نسخه‌های اثر، مؤلف و مذهب او و منابعش در تألیف این کتابو نیز ساختار متن و دلایل اهمیّت آنتوضیح داده شده است. برخی از منابع مؤلف در تألیف این اثر عبارت است از: تنبیه الغافلین سمرقندی، مغازی محمّدبن اسحاق، زاد العابدین، تفسیر انوار، کتاب الانوار و احتمالاً تفسیر معراج .

کلمات کلیدی