قنات به عنوان سیستم هیدرولیکی باستانی و پایدار باعث برداشت تسهیل آب می شود. بررسی کیفیت آب قنات ها از این جهت که آلاینده های مختلفی مانند یون نیترات(NO_3^-) می توانند توسط آنها انتقال یابند بسیار حائز اهمیت است. از اینرو، هشت نمونه آب قنات روستاهای جلمبادان و رامشین در شمال غرب سبزوار از نظر هیدروشیمیایی و آلودگی به یون نیترات مورد ارزیابی قرار گرفت. کاتیون کلسیم (Ca²⁺) و آنیون نیترات، یون های غالب بودند. غلظت یون نیترات از حداقل43.58 mg/L تا حداکثر 2544 mg/L متغیر بود و غلظت آن در همه نمونه های آب (به جز یک نمونه) بالاتر از مقدار مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی (50 mg/L) برای آشامیدن بود. نمودار پایپر(Piper) نشان داد که ترکیب شیمیایی اولیه ی آب ها Ca-HCO3 بوده و به سمت نیتراته و سدیک شدن تغییر یافته است. افزایش یون سدیم را می توان ناشی از فرآیند تبادل یونی دانست. این مطالعه نشان داد که فعالیت های انسانی مانند رهاسازی فاضلاب های خانگی و کودهای کشاورزی به قنات های مورد بررسی، منابع اصلی ایجاد آلودگی هستند.

کلمات کلیدی