خشکی یکی از مهمترین تنش‌های محیطی است که بر تولیدات گیاهی تأثیر منفی می‌گذارد. با توجه به نقش نانو ذرات در بهبود عملکرد و مقاومت بیشتر گیاهان به تنش‌های محیطی این آزمایش روی گل محمدی (Rosa damascena) به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه‌های علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در بهار و تابستان 1397 اجرا شد. تیمار‌های آزمایش شامل دورژیم آبیاری ( هر سه روز (شاهد)، و شش روز) و پنج سطح تیتانیوم [0 (شاهد، عدم استفاده از تیتانیوم)، 15 میلی‌گرم بر لیتر دی‌اکسید‌تیتانیوم، 30 میلی‌گرم بر لیتر دی‌اکسید‌تیتانیوم، 15 میلی‌گرم بر لیتر نانو دی‌اکسید‌تیتانیوم، 30 میلی‌گرم بر لیتر نانو دی‌اکسید‌تیتانیوم] بود. نتایج نشان داد اگرچه برهمکنش دو تیمار رژیم‌های آبیاری و دی‌اکسید‌تیتانیوم بر هیچ یک از صفات مورفولوژیک اندازه‌گیری شده معنی‌دار نشد اثر ساده رژیم‌های آبیاری بر وزن خشک ریشه در سطح احتمال 5 % و بر وزن خشک گل، تعداد گل و قطر ساقه در سطح احتمال 1% اثر معنی‌دار داشت. به این ترتیب سطح 15 میلی‌گرم بر لیتر نانو دی‌اکسیدتیتانیوم با 23/0 % بیشترین عملکرد اسانس را داشت. نشت الکترولیت سلول‌های برگی در تیمار 3 روز دور آبیاری 49% و در تیمار 6 روز دور آبیاری 59 % مشاهده شد. بیشترین مقدار نشت الکترولیت در بین تیمارهای تیتانیوم در تیمار عدم محلول‌پاشی با تیتانیوم به میزان 68 % و پس از آن در تیمار 30 میلی‌گرم بر لیتر دی‌اکسیدتیتانیوم به میزان 63 % بود. افزایش فاصله بین آبیاری‌ها منجر به افزایش فنل کل و کاهش هدایت روزنه‌ای شد. به طوریکه با افزایش فاصله آبیاری از 3 به 6 روز مقدار فنل کل 17 % زیاد شد. در بین سطوح تیتانیوم بیشترین مقدار فنل کل (13/1 میلی‌گرم بر گرم) در تیمار 15 میلی‌گرم بر لیتر نانو دی‌اکسیدتیتانیوم و بیشترین هدایت روزنه‌ای در تیمارهای حاوی نانو ذرات تیتانیوم یعنی دو تیمار 15 و 30 میلی‌گرم بر لیتر نانو دی‌‌اکسید‌تیتانیوم مشاهده شد. به طور کلی کاربرد تیتانیوم در همه سطوح استفاده شده به ویژه در سطح 15 میلی‌گرم بر لیتر نانو دی‌اکسیدتیتانیوم در بهبود صفات رویشی و فیزیوشیمیایی گل محمدی موثر بود.

کلمات کلیدی