انواع ادبی در ایران بیشتر با ژانرهای اروپایی شناخته میشود و در این زمینه، اهتمام بسیاری از پژوهشگران به انطباق این ژانرها بر متـون فارسـی محدود شده اسـت در حالی که ژانرهـا ویژگیهای ذاتی ندارند، بلکه متشکل از مجموعة صفاتی هستند که به صورت متراکم در آثار معینی گرد آورده شده است. بنابراین در چنین رویکردی، کار محقق بررسی ویژگیهای ساختاری آثاری است که «در یک طبقة ژانری» قرار میگیرند . در این مقا له به روش توصیفی ـ تولیلی برمبنـای رویکرد ژانری و مطالعه روایتشناسی، ویژگیهای معرِف یک نوع در شـش منظومه از قـرن پنج تا یازده هجری استخراج و بررسی شده است. براساس داد هـای ایـن متـون، یکـی از انواع ادبی فارسی با نام پیشنهادی «بزمارزم» روایتی منوـوم از کردارهـای پهلـوانی و عـاطفی قهرمانِ پهلوان و بزرگ بانویی جنگجو در قا لب مثنوی است که با انگیزة عشق زمینـی دوسـویه پدید می آید میثی و به پایان مطلوب (وصال/ سلطنت) خاتمه مییابد . این نوع از سـاختمان روایـی، قا لب بیانی، ار ان روایت، شخصیت پردازی، انواع کنش، راوی، مخاطب روایـی و شـیوة نقـل تقریباً مشابهی برخوردار است. باوجود ویژگیهای ساختاری منوصـربهفـرد، تصـور مـیشـود بزمارزم» یکی از گونه های تعریف ناشده شعر لاسیک فارسی است که به رغم شـباهتهـای ظاهری که شاید با دیگر انواع داشته باشد، مشخصات فرمی و محتوایی خاصی دارد که آن را از دیگر انواع مشابه متمایز میکند

کلمات کلیدی