هدف: رسیدن به قرائت جدید و کاملتری از حکمت متعالیه در خصوص ارتباط میان مؤلفه های افکار، احوال و اعمال و چگونگی آن در پیامدهای الگوی تربیت دینی در آموزش و پرورش، هدف از نگارش این مقاله است. در نگاه رایج، افکار انسان بر احوال و احوال او بر اعمالش مؤثر است. چنین به نظر میرسد که در برداشت فوق که به صورت دیدگاهی غالب درآمده است، رابطة افکار، احوال و اعمال، یکجانبه و خطی است و پیامد آن، اهمیت دادن به کلاسهای نظری و تأکید بر محتوای آموزشی برای تربیت دینی خواهد بود که تاکنون نتایج ارزنده ای به همراه نداشته است. این مقاله با این پرسش اصلی که «دیدگاه انسان شناختی صدرالدین شیرازی در خصوص رابطة میان افکار، احوال و اعمال، چه اشارات تربیتی درزمینة مبانی، اهداف و اصول تربیت دینی فراهم می نماید؟»، نظر ملاصدرا را دراین باره بررسی نموده و در راستای تدوین الگوی تربیت دینی بر این اساس، برآمده است. روش پژوهش استنتاجی است. یافته ها: دستاوردها ی این پژوهش، حاکی از آن بوده است که صدرالمتألهین میان سه مؤلفة یادشده، معتقد به تأثیر و تأثر متقابل و هم سنگ است و به عبارت دیگر، قائل به دور هرمنوتیک میان سه مؤلفه افکار، احوال و اعمال است؛ بنابراین، در حکمت متعالیه، نه تنها نگاه خطی جایگاهی درخور ندارد، بلکه تأثیرات چند سویة مؤلفه ها و ارتقای وجود آدمی در این سیرِ رو به تزاید، مورد تأکید است. نتیجه گیری: با توجه به چنین رویکردی، مبانی، اهداف و اصول تربیت دینی موردنظر ملاصدرا نیز به جای تربیت شناخت محور و یک سویه، بر تعلیم و تربیت چند سویه و چندجانبه نگر تأکید دارد.

کلمات کلیدی