ز مسائل بحث‏برانگیز چند دهه اخیر مسأله و جایگاه زن در اسلام است. جریان‌های فکری مختلف از منظر خاص خود به این حوزه ورود کرده اند. در این بین، جریان موسوم به «فمینیسم اسلامی» که در طی چند دهه اخیر رشد روزافزونی داشته اند، با رویکردهای مختلف قرآنی، فقهی، تاریخی و عرفانی به این موضوع پرداخته اند. در مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی، دیدگاه‌های سعدیه شیخ به عنوان یکی از شخصیت‌های جریان فمینیست اسلامی استخراج شده است. وی پیش از آشنایی با عرفان و تصوف اسلامی، با الهام از نگرش فضل الرحمان و با استفاده از روش هایی همچون «هرمنوتیک فمینیستی» درباره زنان قلم فرسایی کرده است و پس از آشنایی با عرفان اسلامی و به خصوص ابن عربی، تحقیقات سعدیه شیخ با پردازشی فمینیستی از نظرات ابن عربی تغییر یافت. وی به مفاهیمی همچون «انسان کامل» و «صفات جلال و جمال» با خوانشی فمینستی توجه کرده است که در برخی مسائل چالشی همچون «درجه» (برتری مرد بر زن)، «شهادت زنان» و «آفرینش حوا از دنده چپ آدم» تجلی یافت ؛ هدف غایی او از این پردازش‌های فمینیستی، فراهم کردن مباحث انسان شناختی لازم برای بازبینی اساسی فقه و کمک به شکلگیری فقه نوظهور فمینیستی است.

کلمات کلیدی