مدل دینامیکی RegCM4 ،مطالعه بارش شدید را به عنوان یکی از پدیده های جوی به منظور تغییر الگوی کشت برای مصرف بهینه آب در نظر می گیرد. مطالعه حاضر با استفاده از داده های مختلفی شامل داده های بارندگی، ً، داده های جهاد کشاورزی NCAR/NCEP ،TRMM ،مدل RegCM4 ،آفرودیت، جو بالا (رادیو سوند) و نهایتا برای ارائه الگوی مناسب کشت انجام شده است. در این تحقیق، از روش آستانه بارش استفاده شد و نمودار درصد بارش فصلی، نقشه های بارش شدید و پهنه بندی برای منطقه مورد مطالعه تهیه شد. نتایج، بیانگر آن بود که درصد بارش فصلی در فصول بهار و زمستان به ترتیب دارای روند صعودی و نزولی می باشد و ایستگاه های بیرجند، نهبندان و قائن در فصل بهار دارای باالترین درصد بارش می باشند. در نقشه های TRMM و NCEP شدت جریانات جوی منجر به وقوع بارش شدید شده که در شبیه سازی موفق مدل RegCM4 قابل مشاهده است و در نقشه مشاهداتی نیز دارای مقادیر قابل مالحظه ای می باشد. افزایش مقادیر رطوبت بر روی نقشه های CAPE و ترمودینامیکی حاکی از ناپایداری های جوی درمنطقه است. عالوه بر این، ضریب رگرسیون بین میانگین بارش با عملکرد، تولید و سطح زیر کشت محصوالت رابطه مثبت را نشان می دهد و در شهرستان های بیرجند، قائن و نهبندان که مقدار بارش در آن بیشتر بوده است محصوالت کشاورزی نیز عملکرد بهتری را نشان داده اند. بنابراین، شناسایی اوج نیاز آبی محصوالت عناب آبی، زرشک و زعفران در زمانی که بارش شدید رخ می دهد به طور قابل مالحظه ای می تواند نیاز آبی این گیاهان را تامین کند. به عبارت دیگر، همزمانی وقوع بارش های سنگین با اوج نیاز های آبی این گیاهان منجر به استفاده صحیح از آب باران و بهبود سیستم کشاورزی استان می گردد . نتایج این تحقیق کشت جایگزین و تغییر الگوی کشت را برای محصوالتی مانند عناب آبی، زرشک و زعفران که با شرایط اقلیمی و منطقهای سازگارترند، پیشنهاد می نماید.

کلمات کلیدی