عنوان : ( بهینه سازی سطوح آبیاری و نیتروژن بر عملکرد، کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن در گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) با استفاده از مدلسازی سطح- پاسخ )
نویسندگان: پرویز رضوانی مقدم , سرور خرم دل , هدا لطیفی , حمودرضا فرزانه بلگردی4 , سیدجلیل داورپناه ,
Full Textچکیده
بهینه سازی یکی از راهکارهای مؤثر مدیریتی برای بهبود کارایی مصرف منابع و کاهش آلودگی های زیست محیطی محسوب می شود. مدل سطح- پاسخ (RSM) مجموعه ای از تکنیک های آماری و ریاضی مورد استفاده برای بهینه سازی نهاده‌های تولید به شمار می آید. در این مطالعه، بهینه سازی سطوح نیتروژن و آبیاری کینوا با استفاده از طرح مرکب مرکزی (CCD) انجام شد. این آزمایش با 13 تیمار و دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 97-1396 اجرا شد. تیمارها بر اساس سطح پایین و بالای آبیاری (به ترتیب با 2500 و 7500 مترمکعب در هکتار) و نیتروژن (به ترتیب با صفر و 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) تعیین شدند. عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص های کارایی نیتروژن و کارایی مصرف آب بعنوان متغیر وابسته مورد اندازه گیری قرار گرفتند و تغییرات این متغیرها با استفاده از مدل رگرسیونی ارزیابی شد. به منظور ارزیابی کیفیت مدل پیش بینی شده از آزمون عدم برازش استفاده شد. مقادیر بهینه کاربرد نیتروژن و آب برای مقادیر مطلوب متغیرهای وابسته شامل عملکرد دانه، بازیافت نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن و کارایی مصرف آب در سه سناریوی اقتصادی، زیست محیطی و اقتصادی- زیست محیطی بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر جزء خطی و درجه دو بر تمام صفات مورد مطالعه معنی دار بود. اثر متقابل دو عامل نیتروژن و آبیاری تنها بر کارایی مصرف نیتروژن و کارایی مصرف آب معنی دار بود. آزمون عدم برازش در مورد هیچ کدام از صفات معنی دار نشد که این امر نشان دهنده برازش مطلوب مدل رگرسیون درجه دو کامل بود. بیشترین عملکرد دانه با 4/3835 کیلوگرم در هکتار برای مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن و 7500 مترمکعب در هکتار آبیاری بدست آمد . در سناریوی اقتصادی- زیست محیطی کاربرد 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و 6000 مترمکعب در هکتار آبیاری موجب حصول کارایی مصرف نیتروژن با 93/15 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن خاک، بازیافت نیتروژن 50 درصد، کارایی مصرف آب 5/0 کیلوگرم در مترمکعب و 3121 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه شد. به طور کلی، به نظر می رسد میزان مصرف منابع به ویزه آب و نیتروژن بر اساس سناریوی اقتصادی- زیست محیطی می تواند به عنوان راهکاری مطلوب در توسعه سطح زیر کشت و تولید پایدار کینوا به عنوان گیاهی جدید مد نظر قرار گیرد.
کلمات کلیدی
, آزمون عدم برازش, سناریوی اقتصادی- زیست محیطی, طرح مرکب مرکزی, کارایی مصرف منابع, گیاه جدید
@article{paperid:1084885,
author = {رضوانی مقدم, پرویز and خرم دل, سرور and لطیفی, هدا and حمودرضا فرزانه بلگردی4 and داورپناه, سیدجلیل},
title = {بهینه سازی سطوح آبیاری و نیتروژن بر عملکرد، کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن در گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) با استفاده از مدلسازی سطح- پاسخ},
journal = {پژوهشهای زراعی ایران},
year = {2021},
month = {May},
issn = {2008-1472},
keywords = {آزمون عدم برازش، سناریوی اقتصادی- زیست محیطی، طرح مرکب مرکزی، کارایی مصرف منابع، گیاه جدید},
}
%0 Journal Article
%T بهینه سازی سطوح آبیاری و نیتروژن بر عملکرد، کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نیتروژن در گیاه کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) با استفاده از مدلسازی سطح- پاسخ
%A رضوانی مقدم, پرویز
%A خرم دل, سرور
%A لطیفی, هدا
%A حمودرضا فرزانه بلگردی4
%A داورپناه, سیدجلیل
%J پژوهشهای زراعی ایران
%@ 2008-1472
%D 2021
