دف از این مطالعه ارزیابی کیفی آبهای زیرزمینی جهت مصارف آشامیدن و صنعتی با اشاره به عوامل تأثیرگذار بر شیمی این آبها در دشت شمال قوچان واقع در استان HCO3 )در 17 نمونه آب زیرزمینی اندازهگیری شد. پارامترهای دما )T ،(pH و - , SO4 2-, Cl- , Ca2+, Na+ , K+ خراسان رضوی است. بدین منظور غلظت یونهای اصلی )+Mg2, نمونهها % 23/5 ،)Ca-SO4 هدایت الکتریکی )EC )نیز هنگام نمونهبرداری اندازهگیری شدند. ترکیب شیمیایی آبها بر اساس نمودار پایپر )Piper ،)4/29 % کلسیم سولفاته ) منیزیم % 5/8 و( Ca-HCO3 ( بیکربناته کلسیم % 5/8 ،)Na-HCO3 ( بیکربناته سدیم % 11/8 ،)Mg-SO4 ( سولفاته منیزیم نمونهها % 23/5 ،)Na-SO4 سدیم سولفاته ) HCO3-Mg )تعیین شدند. بر اساس نمودار گیبس )Gibbs ،)عامل اصلی کنترل کننده شیمی آبها فرایند برهمکنش آب – سنگ است. بر اساس نمودار شولر بیکربناته ) )Diagram Schoeller ،)اکثر نمونهها از نظر آشامیدن در ردههای متوسط و قابل قبول قرار دارند. همچنین از نظر شاخص کیفی آب )WQI ،)59/70 درصد آبها برای آشامیدن مناسب هستند. کاهش کیفیت برخی نمونهها جهت مصارف آشامیدن مرتبط با افزایش یون سولفات است. شاخص النژلیه )LSI )نشان داد 35/82 درصد نمونهها رسوبگذار و 65/17 درصد )از جمله نمونههای برداشت شده از شهرک صنعتی قوچان( خورنده هستند. هر دو ویژگی رسوبگذاری و خورندگی آبها میتواند پیامدهایی مانند مسدود شدن و یا تخریب لوله ها در تأسیسات و حتی اثرات منفی بر سلامت انسان را به دنبال داشته باشند. علت رسوبگذار بودن آبهای محدوده دشت قوچان را میتوان به بالا بودن سختی کل )TH )و وجود سازندهای آهکی نظیر مزدوران نسبت داد. همچنین، انحلال ژیپس موجود در سازند شوریجه و افزایش غلظت سولفات میتواند دلیل خورنده بودن برخی نمونه های آب باشد.

کلمات کلیدی