آتش سوزی تأثیرات چشمگیری بر پوشش گیاهی و ساختمان خاک دارد. هدف این پژوهش مطالعه تاثیر آتش سوزی بر برخی ویژگی های فیزیکی خاک در سه کاربری (کشاورزی، جنگل و مرتع)، واقع در استان گلستان بود. بدین منظور کاربری های جنگل و کشاورزی در شهرستان گرگان و مرتع در شهرستان کلاله که دچار آتش سوزی شده بودند انتخاب شدند. نمونه برداری از سه عمق سطحی (صفر تا 5 سانتی متر) و زیرسطحی (15-5 و 30-15 سانتی متر)، در سه تکرار انجام شد. همچنین از خاک شاهد (آتش سوزی نشده) مجاور هر کاربری به طور مشابه از سه عمق و سه تکرار نمونه برداری شد. برای بررسی تفاوت ویژگی های اندازه گیری شده در خاک تحت آتش سوزی و خاک منطقه شاهد بدون آتش سوزی از آزمون t مستقل در سطح 5 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار رس، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، تخلخل، گنجایش هوایی، شاخص پایداری ساختمان خاک، شاخص S دکستر و کربن آلی در اثر آتش سوزی به ترتیب در لایه 5-0 سانتی متری تحت آتش سوزی نسبت به خاک شاهد به طور معنی داری کاهش نشان دادند؛ به طوری که به ترتیب در کاربری جنگل، مرتع و کشاورزی مقدار کاهش رس 24، 11 و 6، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها 47، 41.9 و 7.4، تخلخل 10، 8 و 9، گنجایش هوایی 34.6، 21.4 و 27.3، شاخص پایداری ساختمان خاک 25.6، 7.4 و 11.3، شاخص S دکستر 19.7، 15.4 و 7.3 و کربن آلی 8، 9.6 و 13.7 درصد بود، در حالی که در لایه های زیرسطحی خاک میزان کاهش معنی دار نبود. همچنین جرم مخصوص ظاهری در خاک تحت آتش سوزی نسبت به خاک شاهد به طور معنی داری در سطح 5 درصد در عمق 5-0 سانتی متر در کاربری جنگل، مرتع و کشاورزی به ترتیب 11، 8 و 6 درصد افزایش یافت و در لایه های زیرسطحی معنی دار نبود.

کلمات کلیدی