چکیده معدن فیروزه نیشابور در بخشی از پهنه البرز شرقی موسوم به پهنه بینالود در شمال شرق ایران قرار گرفته است. کانی فیروزه یکی از قدیمی ترین جواهرات شناخته شده در دنیا است و معدن فیروزه نیشابور، به دلیل دارا بودن فیروزه هایی با رنگ آبی آسمانی زیبا، مشهورترین معدن فیروزه جهان است. در این پژوهش انواع فیروزه از معدن نیشابور را از لحاظ طیف رنگی و ساختار شیمیایی مورد بررسی قرار داده ایم. عامل موثر در کیفیت فیروزه، رنگ مرغوب آن است. علاوه بر رنگ، سایر خواص فیزیکی فیروزه از جمله، سیستم تریکلینیک، سختی 6-5 ،وزن مخصوص 8.2 -6.2 ،شکستگی صدفی و نامنظم، نداشتن رخ و رنگ خاکه سفید با خطوط سیاه و قهوه ای، در تشخیص کانی فیروزه از کانیهای مشابه عاملی موثر است. برای تعیین میزان عناصر، از آنالیز شیمیایی به روش MS-ICP استفاده کرده ایم، که در این روش چندین عنصر همزمان به صورت نیمه کمی قابل آنالیز میباشند. نتایج بدست آمده، بیانگر فراوانی عناصر ,La, Zn, P, Al, Cu Ce در فیروزه های آبی نسبت به فیروزه های سبز رنگ است. از طرفی Fe، ماکزیمم فراوانی را در فیروزه های سبز نشان می دهد، در نتیجه می توان این عنصر را عامل رنگ سبز در فیروزه دانست. بدین ترتیب، میزان فراوانی عناصر در انواع فیروزه، مرغوبیت و عدم مرغوبیت این گوهر با ارزش را برای ما آشکار می سازد

کلمات کلیدی