گیاه کنجد یکی از گیاهان با ارزرش غذایی است که در مناطق مختلف کاشته میشود و مانند سایر گیاهان زراعی، از حملههی میکروارگانیسمهای بیماریزا از جمله قارچها مصون نیست که با ایجاد بیماریهایی ماننهد مرمردگهی آونهدی باعهک کهاهن رانهدمان محصول میگردند. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل قارچی ایجاد کنندهی این بیماری و همچنین کنترل آن با اسهتداده از عامهل آنتاگونیست Trichoderma harzianum در شرایط آزمایشگاه صورت گرفت. جهت بررسی امکان کنترل بیولهو یکی ایهن جدایهههای بیمارگر، قارچ آنتاگونیست T. harzianum جدایهی TR5 جداسازی شده از ریزوسدر ریشهی گیهاه کنجهد اسهتداده گردیهد. 21 نمونهه مشکوک به بیماری مس از جمعآوری و انتقال به آزمایشگاه، با استداده از کلیهدهای شناسهایی مورفولهو یکی معتبهر مهورد بررسهی و شناسایی قرار گرفتند. بر این اساس تعداد 17 جدایه مربوط به گونهی Fusarium oxysporum f.sp. sesami جداسازی گردیهد. تمها جدایههای گونهی F. oxysporum f.sp. sesami بیماریزا بوده و از این نظر با هم دارای اختلاف معنیداری در سطح 5 درصهد بودنهد که بیشترین شدت بیماریزایی مربوط به جدایههای BA15 و BA16 هر دو بها 5 / 87 درصهد مرمردگهی و کمتهرین شهدت بیمهاریزایی مربوط به جدایههای AN7 و KA33 هر دو با 5 / 12 درصد مرمردگی گیاه کنجد، بود. در بررسی خاصیت آنتاگونیستی، بیشترین میزان بازدارندگی از رشد ناشی از کشت متقابل با گونهی T. harzianum مربهوط بهه جدایههی BA1 بها 45 / 88 درصهد و کمتهرین میهزان بازدارندگی از رشد ناشی از تقابل با آنتاگونیست مذکور مربوط به جدایهی AN2 با 33 / 71 درصد بود.

کلمات کلیدی