عنوان : ( نقش نهادهای بهره‌کش و چرخه رذیلت در کاستی های فرآیند توسعه در ایران (1304- 1320) )
نویسندگان: رضا سرحدی قهری , وحید سینائی ,
Full Textچکیده
ایران در دهه‌های 1300 و 1310 شمسی شاهد شکل‌گیری مراحلی از توسعه و رشد فرآیندهای آن بود. اشغال ایران در شهریور 1320 و سقوط دولت رضاشاه و سپس تبعید وی باعث شد تا عامل خارجی به‌عنوان اصلی‌ترین مانع و عامل ناتمام ماندن برنامه‌های توسعه این دوران برجسته و از عوامل داخلی که در بطن سیاست‌ها و روش‌های حاکم وجود داشت، غفلت شود. هدف مقاله حاضر گشودن دریچه جدیدی با بهره‌گیری از دو مفهوم نهادهای بهره‌کش و چرخه رذیلت از دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون به دلایل و عوامل درون‌زایی است که فرآیند توسعه را با اخلال همراه کرده و نارضایتی عمومی را از دولت توسعه‌گرا رضاشاه ایجاد کرد. ازاین‌رو، پرسش اصلی مقاله این است: فرآیند توسعه در ایرانِ دوره رضاشاه تحت چه شرایطی آغاز شد و کاستی‌های این فرآیند چه بوده است؟ کامیابی، ارتقای کارآمدی و تداوم فرآیند توسعه مستلزم رشد نهادهای فراگیر و وجود چرخه فضیلت و ناکامی توسعه حاصل نهادهای بهره‌کش و چرخه رذیلت است. در حکومت پهلوی اول، گام‌هایی در مسیر توسعه برداشته شد اما این فرآیند تحت تأثیر شکل‌گیری نهادهای بهره‌کش و چرخه رذیلت با اختلال روبه‌رو شد و به نارضایتی جامعه منجر شد. یکی از ابعاد این نارضایتی را می توان عدم حمایت نیروهای اجتماعی از دولت به هنگام اشغال ایران در جنگ جهانی دوم دانست. روش این مقاله، تاریخی- تبیینی بود و داده‌های آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای- اسنادی گردآوری شده است
کلمات کلیدی
, پهلوی اول, دولت توسعه‌گرا , استقلال دولت, نهادهای بهره‌کش, چرخه رذیلت
@article{paperid:1086094,
author = {سرحدی قهری, رضا and سینائی, وحید},
title = {نقش نهادهای بهره‌کش و چرخه رذیلت در کاستی های فرآیند توسعه در ایران (1304- 1320)},
journal = {پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی},
year = {2021},
volume = {9},
number = {2},
month = {February},
issn = {2383-1278},
pages = {75--106},
numpages = {31},
keywords = {پهلوی اول، دولت توسعه‌گرا ،استقلال دولت، نهادهای بهره‌کش، چرخه رذیلت},
}
%0 Journal Article
%T نقش نهادهای بهره‌کش و چرخه رذیلت در کاستی های فرآیند توسعه در ایران (1304- 1320)
%A سرحدی قهری, رضا
%A سینائی, وحید
%J پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی
%@ 2383-1278
%D 2021
