مطالعات ادبی متون اسلامی, دوره (4), شماره (14), سال (2019-8) , صفحات (59-81)

عنوان : ( تحلیل ژانری تفسیر جوامع‌الجامع نوشتۀ شیخ طبرسی )

نویسندگان: فیاض قرائی , علی صادقی حسن ابادی ,

بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

با ظهور اسلام و احساس نیاز مخاطبان کلام الهی به ترجمه و تفسیر قرآن کریم شاخه‌ای جدید در مطالعات علمی با عنوان متون تفسیری پدید آمد. هر کدام از مفسران متناسب با دانش تخصصی، مذهب اعتقادی، محیط جغرافیایی، دوره‌های تاریخی و مخاطبان روشی را برای ترجمه و تفسیر قرآن اتخاذ کردند. با توجه به تعدد و تنوع متون تفسیری در تاریخ ادبیات فارسی و عربی، و قرار نگرفتن آنها در کلان‌ژانرهای معرفی شدۀ حماسی، غنایی، عرفانی، تعلیمی، و ناکارآمدی معیارهایی چون ادبی، غیرادبی و شبه‌ادبی در طبقه‌بندی آنها، وجود ابزاری مناسب برای طبقه‌بندی آنها بسیار ضروری است. از آنجایی که متون تفسیری از سه ویژگی ژانر یعنی «تعدد»، «تشابه» و «تمایز» برخوردارند، می‌توان آنها را بر اساس رویکرد ژانری طبقه‌بندی کرد و به بررسی‌های فرامتنی، تحلیل‌های درون‌متنی و روابط بینامتنی آنها پرداخت. از این رو نگارندگان تصمیم دارند با بررسی تفسیر جوامع‌الجامع ژانر بودن متون تفسیری را نشان ‌دهند و زیرژانر اصلی این تفسیر را تعیین ‌کنند. نتایج این پژوهش عبارتند از: شیخ طبرسی در نوشتن این تفسیر متناسب با اقتضای سیاسی عصر، پرهیز از شعله‌ور کردن تنش‌های مذهبی و تبلیغ گفتمان شیعی، رفتار کرده است؛ اگرچه این تفسیر با رویکردهای ادبی، تاریخی، فقهی، کلامی نوشته شده اما رویکرد غالب آن، رویکرد ادبی است و ویژگی‌های زبانی آن (ویژگی‌های صرفی و نحوی) برجسته است. تفسیر جوامع‌الجامع با تفسیر کشاف زمخشری و تفسیر مجمع‌البیان طبرسی مناسبت‌های بینامتنی دارد؛ این تفسیر در ژانر تفسیر یا تفسیر قرآن و زیرژانر تفسیر ادبی (ویژگی‌های زبانی به ویژه ویژگی‌های صرفی و نحوی) قرار دارد.

کلمات کلیدی

, رویکرد ژانری, ژانر تفسیری تحلیل ژانری, تفسیر جوامع‌الجامع, طبرسی
برای دانلود از شناسه و رمز عبور پرتال پویا استفاده کنید.

@article{paperid:1086219,
author = {قرائی, فیاض and صادقی حسن ابادی, علی},
title = {تحلیل ژانری تفسیر جوامع‌الجامع نوشتۀ شیخ طبرسی},
journal = {مطالعات ادبی متون اسلامی},
year = {2019},
volume = {4},
number = {14},
month = {August},
issn = {2538-5704},
pages = {59--81},
numpages = {22},
keywords = {رویکرد ژانری، ژانر تفسیری تحلیل ژانری، تفسیر جوامع‌الجامع، طبرسی},
}

[Download]

%0 Journal Article
%T تحلیل ژانری تفسیر جوامع‌الجامع نوشتۀ شیخ طبرسی
%A قرائی, فیاض
%A صادقی حسن ابادی, علی
%J مطالعات ادبی متون اسلامی
%@ 2538-5704
%D 2019

[Download]