عنوان : ( بررسی آسیب شناسانه فرایند اجرای برنامه اصلاحات ارضی از منظر انسانشناسی دولت، 1350-1340 )
نویسندگان: مرتضی منشادی , رضا سرحدی قهری ,
Full Textچکیده
اصلاحات ارضی در دوره زمانی 1350 -1340 یکی از فرایندهای دگرگـون کننـده سیاسـت، اقتصـاد و وضـعیت اجتماعی ایران معاصر بود. این برنامه با تصوری منسجم و هدایتکننده از دولت بر جامعه ایـران آغـاز شـد، امـا ایرادها و کاستیهای اساسی در اجرای آن بروز کرد. هدف این نوشتار، پاسخگویی به سه پرسش پژوهشی اسـت: 1 .چه عواملی به شکست برنامه اصلاحات ارضی پهلوی منجر شد؟ 2 .چرا و تا چه حد این عوامل بر اجرای این برنامه تأثیر داشتند؟ 3 .چگونه کاستیهای فرایند اجرای برنامه اصلاحات ارضی از منظر انسانشناسی دولت بروز کرد؟ براساس نظریه دولت در جامعه میگـدال، کاسـت یهـا ی فراینـد اجـرا ی اصـلاحات ارضـ ی در چهـار سـطح (سنگرها، ادارات میدانی پراکنده، ادارات مرکزی اصلی و عالیترین رده رهبری) بررسی خواهد شد. فرضیه مقالـه این است که شرایط ناشی از منازعه قدرت در شبکه پیچیدهای از قدرتهای ملـی و محلـی، زمینـه سـاز اخـتلال اساسی در اجرای برنامه اصلاحات ارضی شد. این پژوهش با اسـتفاده از روش پـژوهش تحلیـل محتـوای کیفـی تاریخ شفاهی، خاطرات و گزارشهای سیاستمداران و ذینفعان و روایـات تـاریخی ثبـت شـده در زمینـه برنامـه اصلاحات ارضی در ایران انجام شده است. نقاط ضعف و کاستیها در چهار سطح مشاهده شدند: الف) در سطح سـنگرها کاسـتیهـایی ماننـد منازعـه قـدرت میـان نیروهـای حـامی سـنت (کشـاورزان و مالکـان) و دولـت؛ ب) در سطح ادارات میدانی پراکنده شامل شرکتهای تعاونی و اداره اصلاحات ارضی، بهدلیل تلاش برای نفوذ و تأثیرگذاری بر تصمیمها در جهت منافع فردی و گروهی؛ ج) منازعات سلطه سـازمانی در سـطح ادارات مرکـزی اصلی؛ د) در سطح عالیترین رده رهبری بر اثر تلاش شاه برای بازنمایی خود بهعنوان قدرت مسـلط پادشـاهی و برقراری تعادل سیاسی در جامعه. این کاستیها، فرایند اجرای اصلاحات ارضی را با اختلال اساسی مواجه کردند. بروز این کاستیها را باید فراتر از رویکرد دولتمحور و جامعهمحور، به سطوح دولت و جامعه شبکهای ایران بـا هدف کسب سلطه پیوند زد
کلمات کلیدی
, اصلاحات ارضی, انقلاب سفید, ایران, انسانشناسی دولت, محمدرضا شاه
@article{paperid:1086324,
author = {منشادی, مرتضی and سرحدی قهری, رضا},
title = {بررسی آسیب شناسانه فرایند اجرای برنامه اصلاحات ارضی از منظر انسانشناسی دولت، 1350-1340},
journal = {سیاست},
year = {2021},
volume = {51},
number = {2},
month = {August},
issn = {1735-9678},
pages = {589--614},
numpages = {25},
keywords = {اصلاحات ارضی، انقلاب سفید، ایران، انسانشناسی دولت، محمدرضا شاه},
}
%0 Journal Article
%T بررسی آسیب شناسانه فرایند اجرای برنامه اصلاحات ارضی از منظر انسانشناسی دولت، 1350-1340
%A منشادی, مرتضی
%A سرحدی قهری, رضا
%J سیاست
%@ 1735-9678
%D 2021
