عنوان : ( تاثیر سلسله‌مراتب رده‌شناختی شخص و شمار در تحول تاریخی ضمیرهای انعکاسی فارسی نو )
نویسندگان: زهرا اعتباری شکارسرائی , علی علیزاده , مهردادنغزگوی کهن ,
Full Textچکیده
این مقاله، به بررسی تحول تاریخی ضمایر انعکاسیِ مبتنی بر «خود»، در زبان فارسیِ نو می‌پردازد. همراهی ضمایر شخصی پی‌بستی با «خود» در همۀ قرن‌های این دوره مشاهده نشده‌است. بر این مبنا، پژوهش حاضر بر آن است که از منظر رده‌شناختی و با بهره‌گیری از سلسله‌مرتبه‌های جهانی نمایه‌سازی شخص و شمار، به بررسی ترتیب ظهور و چگونگی تحول این ضمایر بپردازد. به این منظور، پیکره‌ای منتخب از سه متن روایی از هر یک از یازده قرن این دوره تهیه شد و جمله‌های دربردارندة ضمایر انعکاسی شخصی استخراج گردید. فراوانی رخدادِ شخص‌ها و شمارهای مختلف این ضمایر و همچنین فراوانی نقش‌های گوناگون آن‌ها در هر قرن در جداولی نمایش داده شده‌است. بر مبنای پیکرۀ مورد بررسی، نخستین نشانۀ همراهی ضمیر شخصی با «خود» در قرن هشتم هجری اتفاق افتاده‌است. همچنین بررسی پیکره نشان می‌دهد که همراهی ضمایر شخصی پی‌بستی با «خود» چه از منظر ترتیب ظهور و چه فراوانی رخداد دارای اولویت سوم‌شخص بر اول‌شخص و اول بر دوم‌شخص است و در نتیجه جان‌داری نقشی در این تحول ندارد. همچنین در مشخصۀ شمار اولویت با شمار مفرد است. افزون بر این، نخستین همراهی ضمایر پی‌بستی با «خود» در نقش ملکی و پس از آن در سایر تأکیدی‌ها و سپس انعکاسی بوده‌است.
کلمات کلیدی
رده‌شناسی تاریخی ضمایر انعکاسی تاکیدی واژه‌بست ضمیری فارسی نو
@article{paperid:1086546,
author = {اعتباری شکارسرائی, زهرا and علیزاده, علی and مهردادنغزگوی کهن},
title = {تاثیر سلسله‌مراتب رده‌شناختی شخص و شمار در تحول تاریخی ضمیرهای انعکاسی فارسی نو},
journal = {زبان پژوهی},
year = {2021},
volume = {13},
number = {40},
month = {October},
issn = {2008-8833},
pages = {89--110},
numpages = {21},
keywords = {رده‌شناسی تاریخی ضمایر انعکاسی تاکیدی واژه‌بست ضمیری فارسی نو},
}
%0 Journal Article
%T تاثیر سلسله‌مراتب رده‌شناختی شخص و شمار در تحول تاریخی ضمیرهای انعکاسی فارسی نو
%A اعتباری شکارسرائی, زهرا
%A علیزاده, علی
%A مهردادنغزگوی کهن
%J زبان پژوهی
%@ 2008-8833
%D 2021
