مطالعۀ واژه بست به عنوان عنصری وابسته و بینابینِ دو ردة تکواژیِ «واژة مستقل» و «وند» که به طور همزمان پارهای از ویژگیهای مشترک هر دو رده را به نمایش میگذارد، از دهههای گذشته کانون توجه رهیافتهای گوناگونِ زبانشناسی و موضوع بررسیِ صاحبنظران در حوزههای مختـلف زبانی بوده است. از آن مـیان، رده شناسانِ زبان نیز با تمرکز بر مشخّصه های ممیز و نیز کشف و ارائۀ پارامترهای جهانی برای واژهبستها، نقش بسزایی را در شناسایی، تحلیل و تبیینِ رفتارهای رده شناختی آنها ایفا نموده اند و بدین سبب، گامهای بسیار مؤثری را در پیشبرد مطالعات این واحدزبانی برداشته اند. نظر به جایگاه تعیین کننده و اهمیت غیرقابل انکارِ مطالعۀ گونههای زبانیِ کمتر کاویده در پژوهشهای ردهشناختی، پژوهش حاضر درصدد است تا واژه- بستهای ضمیری در بشاگَردی شمالی و جنوبی را بر اساس الگوی ردهشناختی و پارامترهای جهانیِ آیخنوالْد (2003 (ارزیابی و تحلیل نموده و از این رهگذر، به تبیین نظریِ ماهیت، ویژگیها، گرایشها و رفتارِ رده شناختی آنها دست یابد. در این راستا، پیکرة زبانی مورد نیاز پژوهش بهصورت میدانی و به شیوة توزیع پرسشنامه، بازگردانیِ ساختارها و جملات هدفمند و نیز ضبط گفتارِ آزاد هشت گویشورِ (پنج مرد و سه زن) بومی، میانسال به بالا، بیسواد و ساکن دائم در منطقه و در محیط طبیعی کاربرد زبان گردآوری، آوانویسی و تحلیل گردید. بر پایۀ فرضیۀ اولیۀ نگارندگان، ماهیت، گرایشها و رفتارِ عناصر مورد بررسی در بشاگَردی، همسو با جهانیهای پیشنهادیِ آیخنْوالْد (2003 (برای واژهبسـتهاست. یافتههای پژوهش هم آشکارا نشاندهندة آن است که ویژگیهای جهانی و گرایشها و رفتارهای ردهشناختیِ واژهبستها نظیر آزادی در میزبانْگزینی، ناهم ارزی با واژة واجی، هم ارزی با واژة نحوی، وقوع پس از همۀ انواع وندها و برخورداری از انسجام واجی، واجآرایی، ساختار زنجیری، آرایش نحوی، گـسترة نحوی و قواعد نحـویِ منحـصربه فرد در واژه بستهای بشاگَردی نیز با امکان ارائۀ تبیینهای نظری برای آن ویژگیها و گرایشها تبلور مییابد. از این رو، پارامترهای رده شناختیِ الگوی مورد استناد پژوهش، فرضیۀ نگارندگان و در نتیجه، واژه بست بودنِ همۀ عناصر مورد بررسی را تأیید حداکثری مینماید.

کلمات کلیدی