زمینه و هدف: مهارت حرکتی با جنبه‌های مختلف کیفی و توسعه مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف مشخص و به‌عنوان شاخص رشد حرکتی کودکان در نظر گرفته می‌شود. از آنجا که روان‌سنجی ابزار تبحر حرکتی در جوامع و فرهنگ‌های مختلف نتایج متفاوتی داشته است؛ هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آزمون 2 BOT و مقایسه تبحر حرکتی پسران 5 تا 7 سال عراقی و ایرانی بود. مواد و روش‌ها: جامعه آماری این تحقیق همه کودکان بین 5 تا 7 سال پسر عراقی بودند. از بین افرادی که شرایط ورود به پژوهش داشتند 400 نفر از مناطق مختلف کشور عراق به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. در وهله اول همه افراد با استفاده از نسخه‌ی خریداری‌شده‌ی BOT2 آزمون شدندو در وهله دوم تبحر حرکتی کودکان ایرانی و عراقی مقایسه شد. از بین کودکان عراقی شرکت‌کننده در وهله اول به‌صورت تصادفی 30 نفر انتخاب شدند و همین تعداد با رعایت ویژگی های مشترک از بین کودکان گروه سنی پنج تا هفت سال شهر مشهد به نمایندگی از کودکان ایرانی به عنوان گروه گواه انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری آزمون t مستقل، ضریب آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی استفاده شد.یافته‌ها: تحلیل داده‌ها نشان داد که آزمون در جامعه کودکان پسر 5 تا 7 سال عراقی از پایایی مناسب برخوردار است. به‌طوری‌که ضرایب پایایی همسانی درونی به ترتیب با پایایی 8/0، 82/0، 7/0 و 86/0؛ پایایی آزمون ـ آزمون مجدد با ضرایب 86/0، 88/0، 82/0 و 83/0؛ پایایی ارزیاب مجدد ضرایب 82/0، 84/0، 86/0 و 85/0 و پایایی درون ارزیاب با ضرایب 90/0، 89/0، 85/0 و 88/0 برای خرده آزمون مهارت‌های درشت، مهارت‌های ظریف، هماهنگی اندام فوقانی و کل آزمون محاسبه شد. روایی سازه طرح دوعاملی آزمون BOT2 از طریق روش تحلیل عاملی اکتشافی تعیین و از طریق روش تحلیل عاملی تأییدی، تأیید شد. همچنین در مقایسه بین بهره حرکتی کودکان ایرانی و عراقی، بین تبحر حرکتی کودکان ایرانی و عراقی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: با توجه به تأیید روایی و پایایی آزمون BOT2 در جامعه پسران 5 تا 7 سال عراقی می‌توان از این آزمون با اطمینان برای ارزیابی تبحر حرکتی در جامعه مذکور استفاده کرد. نتایج به‌دست‌آمده محدود به جامعه پسران 5 تا 7 سال عراقی است و برای استفاده در جامعه دختران و دامنه سنی دیگر، نیاز به انجام مطالعات تکمیلی است.

کلمات کلیدی