دیپلماسی گره در پرتوِ گوشه‌های چهارگانه‌ی ایران (چابهار و خرمشهر و مشهد و تبریز)، نشان‌دهنده‌ی آن است‌که در سیاست خارجی ایران، دیگر نمی‌توان هر نوع گفتار و کردارِ ستیزه‌طلبانه و دشمن‌جویانه‌ی زمامدارانِ یک کشور را برصدر نشاند و دیگر نمی‌توان تصوراتِ نادرست از ایفای نقشِ واحه‌گونه در سیاست بین‌الملل داشت؛ نظام بین‌المللی‌ای که ورطه‌مانند است و سخت‌پیچیده و سخت‌محاصره‌کننده و سخت‌زورآور و سخت‌بی‌رحم. اکنون و در فرآیند هنجارینِ شکل‌گیری سیاست خارجی چندگانه‌گرا، گوشه‌های ایران (Corners of Iran) مهم‌تر از مرکز ایران (Central of Iran) است. چهار گوشه‌ی ایران، خرمشهر و چابهار و مشهد و تبریز، حوزه‌های پیوند و اتصال ایران است به چهار منطقه‌ی ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیکِ ازبیخ‌وبن‌ناهمانند؛ خرمشهر را با حوزه‌ی عربی‌خاورمیانه‌ای، سروکار است؛ چابهار، ایران را به حوزه‌ی شبه‌قاره‌ی هند، پیوند می‌دهد و از آن راهرو، ایران را به جاده‌ی جدید ابریشم و شرق دور (چین و ژاپن و کره)، متصل می‌کند؛ مشهد، ایران را به حوزه‌ی آسیای مرکزی و روسیه، پیوند می‌دهد؛ و، تبریز، ایران را به قفقاز و اروپا، مرتبط می‌گرداند. کشوری که از جنبه‌ی همسایگی، چهارگوشه‌ی ازبُن‌متفاوت را، پذیرا شده است، می‌بایست با درپیش‌گرفتنِ یک سیاست خارجی چندوجهی (Multidimensional Foreign Policy) بتواند «گوشه‌های ایران» را، پایه‌ی «دیپلماسی گره» (Tie [Knot] Diplomacy) در سیاست خارجی خود قرار دهد.

کلمات کلیدی