توجه به تغییرات زمانی، مکانی و شرایط متعارف تدریجی هر جامعه امری ضروری است. یکی از مباحث مطرح‌شده در فقه امامیه، مالیت‌نداشتن اعیان نجس است که عرف جامعه نیز در گذشته بر این امر، مهر تأیید نهاده بود. باتوجه‌به تغییرات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، این نظر همانند سابق به قوت خود باقی نیست و در برخی مصادیق علاوه بر تغییر نگرش غالب اجتماعی، نظر فقها نیز دربارۀ مالیت این اعیان تغییر یافته است. راجع به سگ‌های تزئینی که ازجمله اعیان نجس است، باید گفت: باتوجه‌به تغییرات اجتماعی، مالیت عرفی آن‌ها ثابت است، اما همچنان قید منفعت حلال (مشروع) برای آن‌ها متصور نیست و این امر موجب رویکردهای متفاوتِ حمایتی و غیرحمایتی نسبت به حقوق دارندگان سگ‌های تزیینی شده و زمینۀ صدور آرای اختلافی در رویۀ قضایی را نیز فراهم کرده است. به نظر می‌رسد باتوجه‌به مالیت عرفی این اعیان که از نگاه حقوق و برخی منابع فقهی تأییدشدنی است و نیز حق اختصاصی که فقه به دارندگان این اعیان نجس می‌دهد، باید رویکرد حمایتی را لحاظ کرد و آثار این رویکرد حمایتی (مسئولیت مدنی و کیفری) را نیز بار کرد.

کلمات کلیدی