عنوان : ( از دین‌ورزی شادمانه و عید محور تا دینداریِ سوگوارانه و شخص محور سیر تحولات بازنمایی آئینهای دینی در مطبوعات سده‌ی اخیر تهران؛ مطالعه‌ی موردی: روزنامه اطلاعات) )
نویسندگان: مجید فولادیان , سید محمد مهدی واعظ موسوی , نجمه عرفانیان خدیوی , امین مجیدی فرد ,
Full Textچکیده
در این مقاله با بازخوانی اخبار مناسبت‌های اسلامیِ روزنامه‌های صد سال گذشته‌ی تهران (با محوریت روزنامه اطلاعات)، آئینهای دینیِ بازنمایی شده مورد تمام‌شماری قرار گرفته و در دو دسته شادمانه و سوگوارانه تقسیم شده‌اند. تلاش شده است تا با رویکردی کمّی، سیر تحولات آن‌ها در قرن اخیر، از لحاظ فراوانی و ارزش خبری نشان داده شود. براین اساس بیان گردیده است که در دهه‌های اولیه (منطبق با دوران پهلوی)، دین‌ورزیِ ارائه شده در روزنامه، کفه‌ی شادمانه‌‌ی سنگین‌تری دارد و بیشتر بر محوریت «اعیاد» می‌چرخد؛ در جنبه‌ی سوگ نیز اکثرِ آئین‌ها بر شهادت و مصیبت «پنج‌تن اهل بیت» متمرکز است و از تنوع پایینی برخوردار است. این شکاف میان آئینهای شادمانه و سوگوارانه در سال‌های میانه‌ی سده (منطبق با دوران انقلاب)، با رشد بازنمایی مناسک سوگ‌محور به حداقل می‌رسد. در نیمه دوم سده (منطبق با دوران جمهوری اسلامی) همراه با افزایش شدید فراوانی اخبار مناسبتی و متکثر شدن موضوعات آن به طور کلی، آئینهای سوگوارانه رشد بسیار زیادی پیدا کرده، متنوع‌تر شده و در دهه پایانی بر فضای دینداری غلبه کامل پیدا می‌کنند. در حالی که در دو دهه‌ی پایانیِ قرن، اخبار شادمانه دچار افول می‌شود. این افزایش در بعد سوگواری، خودش را در رشد بازنماییِ مصیبت «دیگرمعصومین»(به غیر از پنج‌تن) و اشخاص «غیرمعصوم» نشان می‌دهد . از جنبه‌ی شادمانه نیز در این دوران با رشد شدید میلادها، عید محوری به «میلاد محوری» تغییر حالت داده و بازنمایی میلاد اشخاص «غیرمعصوم» پررنگ می‌شود. به طور خلاصه، می‌توان گفت دین‌ورزیِ بازنمایی شده در روزنامه‌های سده، با حالت «شادمانه و عید محور» آغاز شده و در پایان قرن شکل «سوگوارانه و شخص محور» به خود می‌گیرد.
کلمات کلیدی
, بازنمایی مناسک دینی, تحلیل محتوای کمی روزنامه, تحولات مناسک دینی, آئینهای دینی تهران
@article{paperid:1087524,
author = {فولادیان, مجید and واعظ موسوی, سید محمد مهدی and عرفانیان خدیوی, نجمه and مجیدی فرد, امین},
title = {از دین‌ورزی شادمانه و عید محور تا دینداریِ سوگوارانه و شخص محور سیر تحولات بازنمایی آئینهای دینی در مطبوعات سده‌ی اخیر تهران؛ مطالعه‌ی موردی: روزنامه اطلاعات)},
journal = {دین و ارتباطات},
year = {2022},
volume = {29},
number = {62},
month = {November},
issn = {2252-0252},
pages = {263--312},
numpages = {49},
keywords = {بازنمایی مناسک دینی، تحلیل محتوای کمی روزنامه، تحولات مناسک دینی، آئینهای دینی تهران},
}
%0 Journal Article
%T از دین‌ورزی شادمانه و عید محور تا دینداریِ سوگوارانه و شخص محور سیر تحولات بازنمایی آئینهای دینی در مطبوعات سده‌ی اخیر تهران؛ مطالعه‌ی موردی: روزنامه اطلاعات)
%A فولادیان, مجید
%A واعظ موسوی, سید محمد مهدی
%A عرفانیان خدیوی, نجمه
%A مجیدی فرد, امین
%J دین و ارتباطات
%@ 2252-0252
%D 2022
