ترجمه فرآیندی است که نیازمند سطح بالایی از دانش در زبان مبدا و مقصد است. محدود کردن این دانش به سطح واژگان و ساخت دستوری متن، گاه منجر به تولید ترجمه‌ه­ای مغایر با متن مبدا و حتی در برخی موارد، نامفهوم می‌­گردد. ترجمۀ فیلم نیز از این مساله مستثنی نیست. در واقع برای آن­که فیلمی برای مخاطبان قابل درک باشد و بتوانند لذت کافی را از تماشای آن ببرند لازم است تا مترجم سطح مورد رضایتی از دانش داشته باشد و بتواند از آن بهره کافی را ببرد. یکی از چالش‌­هایی که دانش و تسلط مترجمان را در بوته آزمایش می­‌گذارد بعد کاربردشناختی[1] متن است. این بعد لایه‌های زیادی را دربرمی‌­گیرد که یکی از این لایه‌­ها پیش‌­انگاره (حتیم و میسون[2]، 1997) است. پژوهش حاضر سعی دارد تا با بررسی تمامی موارد پیش‌­انگاره و در نظرگرفتن شیوه ترجمه آن­ها در چهار فیلم انگلیسی ­زبان (ناتینگ هیل[3]، فهرست آرزوها[4]، هدیه نهایی[5] و من هنوز آلیس هستم[6]) که به فارسی دوبله شده‌­اند، موارد اختلاف میان نسخه اصلی و دوبله فیلم‌­ها را از لحاظ پیش­‌انگاره و هم­چنین چگونگی عملکرد برخی از مترجمان هنگام مواجه شدن با این بعد کاربردشناختی را مورد بررسی قرار دهد. تحلیل‌­های صورت گرفته نشان می‌­دهد که از نظر پیش‌­انگاره در نسخه اصلی و دوبله این فیلم‌­ها در مواردی اختلاف وجود دارد و مترجمان جهت ترجمه پیش­‌انگاره به راهکارهایی متوسل می­‌شوند.

کلمات کلیدی