پدیده فرونشست به عنوان یک مخاطره محیطی توسط عوامل مختلف طبیعی و انسانی به وقوع می‌پیوندد که در مقیاس جهانی روش‌های مختلفی برای ارزیابی و تعیین میزان فرونشست زمین وجود دارد. در این پژوهش فرونشست دشت کاشمر به عنوان بخشی از حوضه آبریز مرکزی و با مساحتی در حدود 63400 هکتار به روش تداخل‌سنجی راداری در طی سال‌های 2017 تا 2021 مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش از دو تصویر ماهواره سنتینل 1، تصویر مبنا مربوط به تاریخ 04/04/2017 و تصویر متغیر مربوط به تاریخ 25/03/2021 به عنوان ورودی به نرم افزار SNAP معرفی شدند. پردازش تصاویر در شش گام انجام شد شامل؛ ورود داده‌های خام به نرم افزار، تبدیل آنها به تصاویر مختلط منفردنگر، ثبت هندسی تصاویر، تهیه تداخل نما، حذف اثر توپوگرافی و فیلترگذاری و بازیابی فاز. نتایج نشان داد در مناطق مختلف دشت کاشمر و درمدت 4 سال، منطقه مورد مطالعه به میزان 46 تا 84 سانتیمتر دچار فرونشست شده است. بطوریکه سالانه در این مناطق بطور متوسط بین 5/11 تا 21 سانتیمتر فرونشست اتفاق افتاده است. الگوی کامل فرونشست دشت کاشمر و بررسی پروفیل‌ها در جهات مختلف نشان داد این روند جهت شرقی-غربی و شمالی–جنوبی داشته است و حداکثر فرونشست مربوط به بخش‌های مرکزی و اطراف شهر کاشمر است. باتوجه به اینکه گسل درونه که از ساخت های مهم زمین شناسی منطقه است و آب زیر زمینی به سمت این‌‌‌گسل متمایل‌‌شده، بنابراین‌‌‌ بهره برداری بی رویه از سفره در این‌‌‌محدوده می‌تواند سبب افت شدید در سطح آب زیرزمینی شود که جهت فرونشست را توجیح پذیر خواهد کرد. نتایج بدست آمده از این پژوهش بیانگر آنست که فرونشست زمین، دشت کاشمر را درحالت بحرانی قرار داده و در صورت عدم مدیریت به موقع و مناسب، این مخاطره محیطی می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را ایجاد نماید.

کلمات کلیدی