سلامی شهری از توابع شهرستان خواف واقع در خراسان رضوی است که پیشینه آن به ایران باستان باز می گردد و چرخ روزگار نام-های گوناگونی بر تارک آن نهاده است. گویش این شهر به دلیل دوری از کشورهای عرب زبان و از طرفی قدمت باستانی اش، ظرافت های زبانی و دستوری بسیار و کم نظیری داراست. از جمله ظرافت های زبانی و دستوری این گویش، وجود گونه های متفاوت از گذشته نقلی می باشد که در فارسی معیار نمونه های آن وجود ندارد. پژوهش حاضر ضمن بررسی گذشته نقلی در فارسی معیار و گویش سلامی، با نگاهی ریزبین و دقیق به توصیف انواع گذشته نقلی و مقایسه آن با زمان های مشابه در این گویش پرداخته است. داده های مقاله به روش سنتی و بر اساس گفت وگو با گویشوران کهن سال سلامی گرد آوری و سپس تحلیل شده است. در این پژوهش مشخص شد که در گویش سلامی 8 نوع گذشته نقلی وجود دارد که بر حسب دوری و نزدیکی رخداد زمانی فعل، شناسه های فعل در همان زمان تغییر می کند. در ضمن نمایان گشت که در گویش سلامی تفاوت شخص های جمج گذشته نقلی با شخص های جمع برخی زمان های گذشته دیگر، فقط در جایگاه تکیه می باشد و این می تواند دریچه ای نو پیش چشمان ژرف اندیش دستورنویسان باز کند تا فعل ها را از زاویه های متعددتری مورد بررسی قرار دهند.

کلمات کلیدی