چکیده : انسان تا در قید حیات است صفت زنده را دارا است و با مرگ، صفت مرده به طور مانا جایگزین آن می شود. لیکن وصف انسانی شخص، با تولد او آغاز و برای همیشه باقی است و مختص حیات یا ممات نیست و با توجه به همین وصف پایان ناپذیر انسانی برای انسان، در منابع فقهی، میت دارای حرمت و حقوقی شناخته شده است. لذا در قرآن کریم با بیان \\\\\\\"تتوفیهم الملئکه.\\\\\\\"..از فرآیند مرگ انسان با عنوان وفات به جای فوت یاد می شود زیرا فوت به معنی از دست رفتن، ولی توفی که از ماده وفات است به معنی قبض و کامل تحویل گرفتن است و از مضامین برخی روایات لزوم محترم داشتن انسان مرده همانند زنده و نیز مجازات قطع دست سارق از مرده همانند سارق زنده ، مستفاد است. همچنین سایر روایاتی که برای جنایت بر میت دیه قرار داده و مصرف آن را بدهی متوفا و امور خیر بیان داشته است. فقهای عظام امامیه نیز درفتاوی فقهی خود همچون : قضای عبادات میت ، دیه ، عمل به وصیت ، حرمت نبش قبر، وحد قذف ، حد زنا با میت، به روشنی بر توجه به حرمت انسان میت و ضرورت حفظ حقوق وی عنایت داشته اند. این تحقیق به روش تحلیلی توصیفی و با ارجاع به منابع کتابخانه ای انجام شده و با تبیین و بررسی حقوق معنوی انسان پس از فوت با تاکید بر حق قذف میت ،به این دستاورد پژوهشی رسیده است که براساس منابع فقه امامیه نه تنها مرگ سبب زوال حقوق معنوی انسان نیست بلکه درمواردی همسنگ انسان زنده وگاهی مهمتر است تاآنجاکه امکان تقویت نظریه طرف حق قرار گرفتن میت و تداوم اهلیت وی را به وجود می آورد.

کلمات کلیدی