عنوان : ( شناسایی نوع تغییرات کاربری اراضی موجود در بستر سیلاب رودخانه و تأثیرگذار بر روی کیفیت آب مخزن سد، مطالعه موردی: سرشاخههای بالادست سد مخزنی کارده )
نویسندگان: محمدتقی دستورانی , محبوبه حاجی بیگلو , حسن شجایی ,
دانلود فایل برای اعضای دانشگاهبر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
نیاز روزافزون به آب به منظور فعالیتهای باغی و کشاورزی و افزایش جنبههای توریستی و گردشگری در سطح استان، موجب تصرفات متعددی به حریم و بستر رودخانهها در بالادست مخازن سدها شده است. سد مخزنی کارده به منظور تأمین بخشی از آب شرب شهر مشهد و همچنین آبیاری اراضی کشاورزی پائیندست حوزه با گنجایش حدود 38 میلیون متر مکعب احداث گردیده است. در حوزه آبخیز سد مخزنی کارده 13 روستا، با 2 هزار و 400 نفر سکنه وجود دارد که میتوانند در وضعیت سد و سلامت آب آن تأثیرگذار باشند. در برآورد سیلاب هر یک از زیرحوزههای مطالعاتی از روشهای مستقیم و غیر مستقیم برآورد سیلاب استفاده گردید. با توجه به نتایج تحلیل منطقهای و نزدیکی اعداد این روش به روش دیکن، و همچنین با توجه به بازدیدهای منطقهای، روش دیکن منطقهای سناریو دوم به عنوان روش منتخب در نظر گرفته شد که در این روش از آمار سه ایستگاه جنگ، کوشک آباد و کارده برای کالیبراسیون ضریب دیکن استفاده گردیده است. بعد از تعیین ضریب زبری مانینگ، عملیات مدلسازی جریان به منظور استخراج پهنه سیلاب رودخانه در مدل هیدرولیکی HEC RAS انجام شد. بیشترین مساحت اراضی باغات متصرف به بستر سیلاب رودخانه کارده به ترتیب در بازههای خرکت، بلغور، آل، سیچ و بلغور با مساحتهای 8/240، 6/83، 50، 8/22 و 3/18 هکتار میباشند و بیشترین مساحت اراضی کشاورزی متصرف به بستر سیلاب رودخانه کارده به ترتیب در بازههای خرکت، گوش، بلغور، سیچ و آل با مساحتهای 2/132، 5/17، 1/15، 5/5 و 8/0 هکتار میباشند. تغییرات کاربری موجود در بستر سیلاب از بالادست تا پاییندست رودخانه کارده بیانگر افزایش میزان ورود کودهای شیمیایی و سموم کشاورزی در اراضی زراعی و باغی میباشد که به عنوان یک خطر جدی در جهت ایجاد آلودگی و اثرات نامطلوب بر آب آشامیدنی در محل مخزن سد کارده محسوب میگردد. نتایج پایش کیفیت آب رودخانه کارده در روستای آل و مارشک بیانگر بالابودن میزان آلودگی مدفوعی در نمونههای آب سطحی و بالابودن ذرات جامد غیر محلول در آب میباشد که بیانگر پایین بودن کیفیت آب آشامیدنی میباشد. رابطة میان کاربریهای باغی و زراعی و تمرکز NO3 در رودخانه و مخزن سد کارده در تابستان مثبت است. مشخصه اصلی زه آبهای باغی در منطقه دارا بودن EC بالا، وجود عناصر مغذی (N) و (P) در غلظتی قابل توجه و هم چنین حضور بقایای سموم و آفت کشها و در درجههای کمتر عوامل میکروبی میباشد.
کلمات کلیدی
, بستر سیلاب رودخانه, برآورد سیلاب, مدل هیدرولیکی, کاربری اراضی, پایش کیفیت آب
@article{paperid:1088091,
author = {دستورانی, محمدتقی and محبوبه حاجی بیگلو and حسن شجایی},
title = {شناسایی نوع تغییرات کاربری اراضی موجود در بستر سیلاب رودخانه و تأثیرگذار بر روی کیفیت آب مخزن سد، مطالعه موردی: سرشاخههای بالادست سد مخزنی کارده},
journal = {جغرافیا و توسعه},
year = {2021},
volume = {-},
number = {66},
month = {December},
issn = {1735-0735},
pages = {1--24},
numpages = {23},
keywords = {بستر سیلاب رودخانه- برآورد سیلاب- مدل هیدرولیکی- کاربری اراضی- پایش کیفیت آب},
}
%0 Journal Article
%T شناسایی نوع تغییرات کاربری اراضی موجود در بستر سیلاب رودخانه و تأثیرگذار بر روی کیفیت آب مخزن سد، مطالعه موردی: سرشاخههای بالادست سد مخزنی کارده
%A دستورانی, محمدتقی
%A محبوبه حاجی بیگلو
%A حسن شجایی
%J جغرافیا و توسعه
%@ 1735-0735
%D 2021
