این پژوهش، درصدد پاسخگویی به این پرسش بوده که حدود و ثغور مشارکت دانش آموزان در برنامه درسی از دیدگاه صاحب نظران چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسش با استفاده از روش های اسنادی، کتابخانه ای و تحلیل مفهومی، نخست؛ دیدگاه های صاحب نظران درباره مشارکت دانش آموزان در برنامه درسی توصیف و طبقه بندی شده است. سپس؛ ضمن نقد دیدگاه های مطرح شده، ابعاد مورد وفاق و مغفول مشارکت دانش آموزان در برنامه درسی از دیدگاه های صاحب نظران به تصویر کشیده شده است. آنگاه؛ با بررسی وضع موجود، دیدگاه صاحب نظران در رابطه با حد و مرز مشارکت دانش آموزان در برنامه درسی مشخص گردید. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش، چهارده نفر از صاحب ‌نظران و سیاستگذاران حوزه برنامه درسی بودند که با معیار داشتن دیدگاه در زمینه مشارکت دانش آموزان در برنامه درسی، به صورت هدفمند انتخاب شده‌اند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دیدگاه های صاحب نظران نشان داد؛ حدود و ثغور مشارکت دانش آموزان در برنامه درسی در همه ابعاد برنامه درسی قابل اجرا است. با این وجود، هنوز ساز و کار نظری و عملی مشارکت واقعی دانش آموزان در برنامه درسی فراهم نشده است. در نهایت با بررسی الگوهای مختلف «الگوی برنامه درسی مذاکره ای» به عنوان ره یافت بدیل در زمینه مشارکت دانش آموزان در برنامه درسی تعیین شد که بر اساس آن، تغییر اساسی در نگاه به دانش آموز به عنوان \\\\\\\\\\\\\\\"دانش آموز به مثابه فردی موثر و آگاه\\\\\\\\\\\\\\\" که می تواند در بهبود نظام برنامه درسی مشارکت کند، نشان داده شده است.

کلمات کلیدی