مواجهه با تمدن جدید غرب تاثیرات بسزایی در تحولات فکری و فرهنگی جامعه ایران از جمله آراء و دیدگاههای روشنفکران دوره قاجار بر جای گذارد. رویکرد منفی یا کم انگاری روشنفکران این دوره نسبت به پیشینه علمی و فرهنگی ایران دوره اسلامی را می توان از جمله مهمترین این تاثیرات برشمرد. نفی و یا تضعیف هویت فرهنگی که از پیامدهای این رویکرد به شمار می آید، اهمیت پرداختن به چگونگی تاثیرگذاری غرب در این زمینه را فزونی می بخشد. این نوشتار بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به آثار مکتوب به جای مانده از روشنفکرانی چون آخوند زاده، کرمانی و طالبوف به این پرسش پاسخ دهد که مواجهه با غرب از چه طریق توانست بر نوع نگاه روشنفکران این دوره تاثیری منفی گذارد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که نگاه انحرافی روشنفکران از اصل تمدن غرب از سویی و تاثیرپذیری آنان از برخی مبانی فکری و فرهنگی آن همچون علم جدید، آراء مستشرقین غربی و باستان گرایی از سوی دیگر بیشترین نقش را در این ارتباط داشته است.

کلمات کلیدی